Veel binnenvaartschippers willen verduurzamen als de investering daartoe enigszins behapbaar blijft. (foto E. Lengkeek)

Hij zag het al aankomen: binnen een dag was begin februari de beschikbare miljoenensubsidie voor de vervanging van oudere scheepsmotoren door Stage V- of elektromotoren overtekend. Het typeert de behoefte aan financiële steun bij binnenvaartondernemers. De run op deze subsidie wil niet zeggen dat alle kansen nu verkeken zijn voor wie buiten de boot is gevallen, benadrukt projectmanager Niels Kreukniet van Expertise en Innovatie Centrum Binnenvaart (EICB). We vroegen hem naar de mogelijkheden.

Claudia Langendoen

Ging weer snel hé, met die laatste acht miljoen euro! Hoe komt dat toch?
,,Het ging weer razendsnel. Daaraan liggen meerdere redenen ten grondslag, met als belangrijkste verklaring dat Stage V-motoren nieuwe, moderne motoren zijn, waarmee je in theorie járenlang vooruit kunt. Daarmee vormen dit soort motoren een mooie oplossing voor de middellange termijn. Ook speelt mee dat veel binnenvaartondernemers niet het risico willen lopen dat hun motor het begeeft. Gebeurt dat namelijk, dan moet je een nieuwe Stage V-motor aanschaffen op geheel eigen kosten. Om dat voor te zijn, kiezen ondernemers die nu varen met een motor die misschien nog best wat jaren mee kan, vaak toch voor motorvervanging nu, met behulp van subsidie.’’

,,Van invloed is ook dat er van alles gespeeld heeft rond een eventuele verandering van het toegangsbeleid in grote havens, als bijvoorbeeld Rotterdam. Bij veel schippers is het beeld ontstaan dat er in havenverordeningen vroeg of laat milieueisen gesteld gaan worden. Verder speelt mee dat de aanschaf van een Stage V-motor voor binnenvaartondernemers een mooie kans is om te verduurzamen. Dat is een investering die, in tegenstelling tot andere investeringen op het gebied van duurzaamheid, wél te overzien is voor kleinere ondernemers in de binnenvaart en waarmee echt ook een mooie reductie van stikstof en fijnstof te behalen is.’’

En dat is iets wat binnenvaartondernemers heus ook zelf wel willen!
,,Klopt! Ik heb afgelopen jaren gesproken met misschien wel enkele honderden schippers en ik moet zeggen dat mijn beeld wat dit betreft is veranderd. Ik heb heel veel mensen gesproken die zeker willen verduurzamen. Maar zij moeten daarin natuurlijk wel een business case zien, logisch als je onderneemt voor je eigen boterham. Stage V is daarbij een nog enigszins behapbare investering. Een dure investering natuurlijk, maar daar is nu deze subsidieregeling voor.’’

Maar er hebben ook nu weer behoorlijk wat schippers misgegrepen.
,,Tja, dat zal zo blijven. Wij schatten dat rond de 170 tot 180 schepen profiteren in de periode 2020-2023 van de subsidieregelingen, inclusief de acht miljoen die nu nog niet verdeeld is. Dat lijkt veel, maar is gezien op de schaal van de totale Nederlandse binnenvaartvloot een vrij klein deel. Als je alle aanvragen moet honoreren, kom je op bedragen die niet voorhanden zijn voor de binnenvaart in Nederland of in de Europese Unie. In de buurlanden zie ik dat trouwens ook niet gebeuren.’’

Wat als je een beperkt budget hebt voor motorvervanging en achter het net blijft vissen?
,,Men zou als men dat wil, kunnen kiezen voor de subsidiemogelijkheid die er ook is voor de aankoop en installatie van een katalysator, in combinatie met een roetfilter. Die vormen samen de hoofdmoot van een nabehandelingspakket. Ook daarmee is echt een flinke stikstof- en fijnstofreductie te behalen, die zelfs vergelijkbaar is met een Stage V-motor. Mits de bestaande motor waarmee je vaart geschikt is voor nabehandeling en nog een x-aantal jaren mee kan natuurlijk. Voor veel moderne, meer recente motoren is dit zeker een optie. Aanvragen indienen voor deze subsidiepot kan nog tot het najaar en die is nog niet overtekend. Daar liggen dus nog kansen.’’

En de resterende schippers?
,,Die vallen buiten de boot. En dat is jammer, inderdaad. Voor Stage V is geen opvolgsubsidie voorzien. Misschien dat er eind dit jaar of volgend jaar een uitwisseling tussen de twee potjes komt, afhankelijk van in hoeverre de subsidiepot voor nabehandeling is uitgevraagd. Maar dat is verre van een zekerheid. Op een dag is de pot leeg en blijft er een categorie die een nieuwe motor zonder subsidie zal moeten bekostigen. Anderzijds ben je natuurlijk ook niet verplicht om zo’n moderne, nieuwe Stage V-motor in te bouwen. Dat is alleen verplicht als je een nieuwe motor nódig hebt. Met een revisie kunnen veel bestaande motoren vaak nog zo worden gerepareerd dat ze weer een aantal jaar meegaan.’’