Het schip van André en Vanessa de Waardt werd direct geïnspecteerd nadat zij naar het ziekenhuis werden gebracht. (archieffoto RIVM)

Je zou denken: mensen leren van gemaakte fouten. Iedereen is zo geschrokken van diverse incidenten met ladingen vol giftig fosfinegas en zó voorzichtig geworden dat dergelijke voorvallen dankzij strengere protocollen simpelweg niet meer plaatsvinden. Niet dus, zien André en Vanessa de Waardt, zelf precies twee jaar terug slachtoffers van een fosfinedrama dat zij slechts ternauwernood overleefden.

Claudia Langendoen

Neem het fosfine-incident afgelopen zomer in Oss, waar een lading graan van een trein werd overgeheveld op drie schepen, zonder dat aan het licht kwam dat het vol giftige fosfine zat. Met enige verbazing namen ze er kennis van. Hoe kan dat nog steeds op sommige plekken gebeuren, schiet het op zo’n moment door André en Vanessa de Waardt heen. Er zijn toch voorbeelden genoeg, waarbij het afschuwelijk fout is gegaan, zoals op hun schip de Fox. Dagenlang vochten ze destijds allebei voor hun leven nadat zij vanuit Amsterdam op pad werden gestuurd met, zo bleek later, een lading vol fosfine, oftewel rattengif. Die fosfine begon te werken. De gassen die daarbij vrijkwamen, kwamen de schipperswoning binnen. Waarna de twee doodziek en brakend midden in de nacht wakker werden en nog urenlang doortobden, om uiteindelijk op de Lek nabij Nieuwegein van hun schip te worden gehaald. Dit dankzij Vanessa, die nog net de tegenwoordigheid van geest en kracht had om alarm te slaan.
,,Er zijn tegenwoordig zoveel handvatten om dit soort incidenten te voorkomen’’, verwoordt André de Waardt zijn gedachten, zodra hij weer hoort van een incident, zoals in Oss. ,,Zoiets mag toch gewoon nergens meer gebeuren, het kan gewoon niet’’, denkt hij dan.

Genezen
Om vervolgens weer snel over te gaan tot de orde van de dag. Want voor alle duidelijkheid: André de Waardt vertelt desgevraagd nogmaals over het incident en vooral over hoe het nu met hen gaat. Hij beseft immers ook wel dat hun naam nog voor lange tijd aan fosfineleed verbonden zal blijven. En dat is op zich niet erg, maar zelf praat het echtpaar er liever in de openbaarheid niet al te veel meer over.
De twee hebben de draad van het leven weer opgepakt. Ze varen liever lekker door, want dat dát weer kan, is zeer waardevol, beseffen zij maar al te goed. Het positieve nieuws is namelijk: het gaat erg goed met allebei. ,,We zijn allebei genezen verklaard’’, zegt André de Waardt. ,,Ook mijn vrouw, die er nog slechter aan toe was dan ik, springt weer helemaal fit rond.’’
En dat is een kostbaar geschenk, want het had zomaar heel anders kunnen lopen. ,,Het was kantje boord, de medaille had ook de andere kant op kunnen vallen.’’ Beiden liepen namelijk onder andere ernstig hart- en longfalen op. ,,Nu is op MRI-scans aan ons hart en onze longen niks meer te zien.’’
Natuurlijk zijn ze sinds het fosfinedrama nog alerter op de eventuele aanwezigheid van giftige stoffen geworden. Er kwam een hightech mobiele gasdetectiemeter aan boord, die meeverhuisde toen het echtpaar – ook een teken dat het goed gaat met allebei – een tijdje terug de overstap maakte naar een wat groter schip. ,,Het is ook belangrijk gelijk aan de bel te trekken als je wat ruikt en ook maar enig vermoeden hebt dat iets niet in de haak is.’’

Wakker geschud
Boos zijn ze niet, maar ingrijpend is het drama uiteraard wel geweest. Dat poets je niet zomaar even uit. Maar André en Vanessa de Waardt zijn nuchtere mensen.
Zij zien wel verbeteringen in de procedures rond fosfine. ,,De impact van incidenten is zo groot geweest. Veel mensen zijn wel wakker geschud. Het gaat erom dat gasmetingen goed worden uitgevoerd’’, wijst André op andere werkwijzen die er zijn gekomen in onder andere zeehavens. ,,Dat is het belangrijkste. Want veilige lading moet kunnen worden gewaarborgd. Daar moeten wij ons als schippers niet druk over hoeven maken. Dat is niet een schipper zijn taak.’’
Verder is hij niet veel meer met dit onderwerp bezig. ,,Ik ben vooral heel blij met hoe het nu weer met ons gaat. En met het gegeven dat we samen een mooie toekomst tegemoet kunnen gaan.’’