In 2023 is in meerdere gevallen fraude gepleegd bij het aanvragen van vaarbevoegdheidsbewijzen. Documenten zijn vervalst door de bemanning van schepen en een tussenpersoon. Zo zijn medische verklaringen gefabriceerd en zijn documenten over de vaartijden aangepast. Dit blijkt uit onderzoek van de Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT-IOD).
Het varen zonder geldig vaarbevoegdheidsbewijs kan gevaren opleveren voor mens en milieu. Door fraude met vaarbevoegdheidsbewijzen aan te pakken, wil de opsporingsdienst ongelukken op het water en schade aan de natuur voorkomen.
12 gevallen van fraude
De ILT-IOD verricht sinds 2022 in een speciaal samenwerkingsverband met de afdeling Toezicht van de ILT een uitvoerig onderzoek. Hierbij kwam aan het licht dat de bemanning van schepen en een tussenpersoon structureel fraude pleegden bij het opstellen van de documenten ten behoeve van een vaarbevoegdheidsbewijs. In totaal zijn 12 specifieke gevallen van fraude onderzocht. De ILT-IOD heeft inmiddels diverse zaken aangeleverd bij het Openbaar Ministerie (OM). Het OM heeft in een aantal zaken schikkingen getroffen met de verdachte (rechts)personen. De geldboetes variëren van honderden tot duizenden euro’s. Aan een aantal zaken werkt de ILT-IOD nog.
Signalen
De fraude kwam aan het licht door signalen vanuit Kiwa en inspecties door de ILT. Kiwa is de instantie die vaarbevoegdheidsbewijzen afgeeft, maar heeft zelf geen opsporingsbevoegdheden om bij vermoedens van fraude onderzoek te verrichten. Het signaal van Kiwa over vermoedens van fraude en falsificatie van papieren, leidde in dit geval tot onderzoek door de ILT-IOD.
Vaarbevoegdheidsbewijs
Een vaarbevoegdheidsbewijs is vereist voor onder andere zeeschepen en aan strenge eisen gebonden om de veiligheid op zee te waarborgen. Zo moeten zeevarenden voor functies als kapitein en hoofdwerktuigkundige onder andere beschikken over de juiste opleidingen, een medische geschiktheidsverklaring en voldoende ervaring. Bemanning kan zelf een vaarbevoegdheidsbewijs aanvragen bij Kiwa of deze aanvraag uitbesteden aan een bedrijf dat als tussenpersoon optreedt.
