‘We maken ons zorgen om het effect van de uitstoot van schepen op ons klimaat. Maar we moeten ons ook dringend zorgen gaan maken om het effect van klimaatverandering op de scheepvaart.’ Dat stelde havenhoogleraar Mark van Koningsveld in zijn intreerede aan de TU Delft. Hij roept op meer aandacht te hebben voor transport over water in het klimaatbeleid en nu al maatregelen te treffen om de internationale handel over water te beschermen.
Als hoogleraar Ports & Waterways aan de TU Delft geeft Van Koningsveld leiding aan het onderzoek naar de interactie tussen watertransportsystemen en de fysieke omgeving, en zoekt zijn team naar manieren om het systeem te verbeteren. Klimaatverandering en de gevolgen voor de havens, waterwegen en scheepvaart staan hoog op de onderzoeksagenda. Maar nog niet hoog genoeg op de politieke agenda, meent hij.
,,De effecten van de klimaatcrisis kunnen voor grote problemen zorgen in de handel over water. Als bijvoorbeeld vaarwegen ondieper worden door langdurige droogte, zoals in 2018 meer dan zes maanden het geval was, kan de transportcapaciteit van rivieren soms met tientallen procenten afnemen. Andere modaliteiten hebben simpelweg niet de capaciteit om deze achterstanden op te vangen. In 2018 had dit grote economische schade tot gevolg, en er zijn talloze andere vergelijkbare voorbeelden in het buitenland te noemen.’’
,,Als droogtes vaker voorkomen en heviger worden, zoals het IPCC voorspelt, dan gaat dit onherroepelijk leiden tot hogere transportkosten en uiteindelijk hogere prijzen voor producten en grondstoffen. Naast droogte kunnen ook hevige regenval en sterkere stormen tot problemen leiden. Het is mijn vaste overtuiging dat we de gevolgen van dit type klimaatverandering veel eerder gaan voelen dan dat we natte voeten krijgen door zeespiegelstijging.’’
,,Het is hard nodig dat we de emissies van scheepvaart drastisch terugbrengen en toewerken naar schone brandstoffen. Maar we mogen het belang van klimaatadaptatie hierbij niet uit het oog verliezen. We moeten nu beginnen onze waterwegen, de vloot en onze logistieke processen voor te bereiden op een toekomst waarin vaker dan nu de capaciteit en de betrouwbaarheid van het watertransportsysteem onder druk komen te staan. Gezien het globale karakter van watertransport moeten we hierbij verder kijken dan Nederland alleen.’’
