ASV bestuurslid Machiel Smitsman: ,,Het steekt.’’

De binnenvaart is massaal gevallen over het besluit om het Julianakanaal tussen Berg aan de Maas en Born vanaf oktober maandenlang af te sluiten. Het kanaal wordt verdiept en moet over zo’n vier kilometer worden drooggelegd. Minister Harbers houdt voet bij stuk ondanks felle kritiek.

Ellen Lengkeek

De drooglegging is nodig, zo stellen minister en Rijkswaterstaat, vanwege een eerder plotseling volgelopen bouwkuip die nodig is om de vaarroute te verbreden en te verdiepen. Door die kuip werd de vaargeul tijdelijk smaller, maar zou er wel gevaren kunnen worden. Scheepvaart en bedrijfsleven hadden daar ook rekening mee gehouden. De volgelopen kuip werd weer drooggelegd maar volgens Harbers is de methode niet veilig genoeg en moet het kanaal tot in het voorjaar 2025 dicht. Eerder lag de scheepvaart door het gat in de bouwkuip al een maand stil.

Politiek in de Tweede Kamer, brancheorganisaties en bedrijfsleven en industrie in Limburg zijn verbaasd of woedend over het besluit. De schade die wordt voorzien zou zeker vijf miljoen euro per maand gaan bedragen. Ook wordt door bedrijfsleven gesproken over een bedrag tussen de veertig en honderd miljoen euro.

De Algemene Schippers Vereeniging (ASV) stelt dat Rijkswaterstaat laakbaar heeft gehandeld en stuurde op hoge poten een brief aan demissionair minister Harbers. De Tweede Kamer, onder meer het CDA, heeft in het gebruikelijke vragenuurtje ook vragen gesteld.

Onverteerbaar
,,In de aanbesteding voor het huidige tracé heeft er een aantal aannemers meegedaan. Logischerwijs is indertijd gekozen voor de aannemer die prijstechnisch het meest scherp was. Maar dat goedkoop vaak duurkoop is, blijkt ook nu weer. Met die kanttekening dat de duurkoop nu voor rekening van de logistieke keten en het bedrijfsleven komt. Dat dit onverteerbaar is behoeft geen nadere uitleg’’, aldus ASV-bestuurslid Machiel Smitsman. ,,Een van de voorwaarden bij de aanbesteding was dat de vaarweg beschikbaar moest blijven en dat is nu net het probleem bij de huidige aannemer. Waarom kiest men dan niet alsnog voor de aannemer die wel garandeert dat de vaarweg beschikbaar blijft? Ook al moet voor wat betreft de kosten op de blaren gezeten worden. Nu kan Rijkswaterstaat zich achter het besluit van de minister verschuilen, waar naar het lijkt op aangestuurd is. En dat is wat steekt.’’

De ASV vroeg de minister op zijn besluit terug te komen, maar die doet dat niet. Wel wilde hij met Machiel Smitsman in gesprek gaan.

Schadevergoeding
Ook het Limburgse bedrijfsleven verwijt Rijkswaterstaat voor een goedkope uitvoering van de werkzaamheden te hebben gekozen. ,,We kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat deze keuze nu met gezochte argumenten verdoezeld wordt, over de rug van het bedrijfsleven en de regio Limburg’’, aldus Huub Narinx, directeur LWV (VNO-NCW in Limburg). Volgens de minister kunnen ondernemers straks een verzoek tot schadevergoeding indienen volgens de nadeelcompensatieregeling. Ook volgen er nog gesprekken over het verdere verloop.


De volgelopen bouwkuip. Foto: Archieffoto Rijkswaterstaat.

Tweebaksduwvaart
Het 36 kilometer lange Julianakanaal is een drukbevaren scheepvaartroute tussen Nederland, België, Frankrijk en Duitsland. Rijkswaterstaat werkt sinds 2022 aan het verdiepen en verruimen ervan, zodat het geschikt wordt voor tweebaksduwvaart. Nu moet de bouwkuip die daarvoor was aangelegd worden weggehaald. Het gaat om een tijdelijke wand zodat er droog kan worden gewerkt. Gedurende de werkzaamheden moeten schepen lang omvaren. In 2027 moet het gehele project klaar zijn.