De strijd tegen drugs wordt dit jaar in de Nederlandse en Belgische zeehavens verder opgeschroefd. Er zijn in 2022 weer duizelingwekkende hoeveelheden voornamelijk cocaïne gevonden en opgepakte uithalers blijken jonger dan ooit.

Claudia Langendoen

Het HARC-team – een samenwerkingsverband van de Douane, FIOD, Zeehavenpolitie en het Openbaar Ministerie in Rotterdam – publiceerde recent opnieuw ontmoedigende cijfers. Er werd in de haven van Rotterdam afgelopen jaar 46.789 kilo cocaïne aangetroffen. Dat is weliswaar een stuk minder dan de ruim 70.000 kilo verdovende middelen het jaar daarvoor, maar zegt niets over de drugsproblematiek: die is onverminderd groot.

De haven van Antwerpen spant daarbij de kroon. Daar vond de Belgische douane in 2022 een recordhoeveelheid drugs: 110.000 kilo. Dat is het dubbele van wat in Rotterdam werd ontdekt en Antwerpen verpulvert hiermee het eigen record, dat op 90.000 kilo in 2021 stond. Ook in Vlissingen werden records verbroken, zij het op geringere schaal. Daar werd afgelopen jaar 4157 kilo cocaïne gevonden, de helft meer dan het jaar daarvoor, aldus het Openbaar Ministerie.

Werk aan de winkel dus ook in 2023 voor de Nederlandse en Belgische autoriteiten. Zij willen daartoe hun samenwerking verder intensiveren. Net als Nederlandse en Belgische smokkelaars, die elkaar ook steeds beter weten te vinden.

Dankzij die samenwerking tussen de autoriteiten in beide landen, konden in 2022 onder meer snel nieuw ontdekte smokkelmanieren worden uitgewisseld. ,,Maar ook de samenwerking met private partijen, als havenbedrijven en bedrijven in de logistieke sector, werpt zijn vruchten af’’, meldt het Openbaar Ministerie. ,,Er worden stappen gemaakt in de screening van personeel.’’

Corrupte medewerkers
Dat laatste is met name dringend nodig in de strijd tegen infiltratie op de werkvloer. In alle onderzoeken naar drugshandel komt, aldus het OM, namelijk een vorm van (ambtelijke) corruptie naar voren. Op diverse posten bij havenbedrijven en onder meer de politie en douane bleken afgelopen jaren corrupte medewerkers te zitten. Drugsbendes blijken zelfs herhaaldelijk jongeren naar scheepvaartopleidingen te hebben gestuurd. Met als doel hen uiteindelijk op strategische posities te krijgen, van waaruit zij drugsinvoer kunnen faciliteren, beaamde de Zeehavenpolitie vorige maand in het Algemeen Dagblad.

De STC Group, waartoe het Scheepvaart en Transport College in de regio Rotterdam behoort, wil op deze ontwikkeling desgevraagd niet ingaan. Uithalers die haventerreinen opkomen om drugs weg te halen, blijken bovendien jonger dan ooit. Ze zijn doorgaans tussen de 18 en 30 jaar, maar op de Maasvlakte liep half januari zelfs een 14-jarige jongen tegen de lamp bij het uithalen van containers.

Kwetsbaar
Deze uithalers spelen een cruciale rol in de drugshandel. In totaal hield het HARC-team vorig jaar 251 uithalers aan, tegen vierhonderd vorig jaar. Veelal ging het om jongeren uit Rotterdam. Een enkele keer komen uithalers uit onder andere Den Haag en Amsterdam. Ze zijn vaak afkomstig uit kwetsbare gezinnen met schulden en criminele familieleden. ,,Het grote geld lonkt vaak’’, aldus het OM. Om hen weerbaarder te maken, lopen er projecten op Rotterdamse scholen en in buurthuizen. Wat helpt is dat er sinds vorig jaar door een wetswijziging zwaardere straffen aan uithalers kunnen worden opgelegd.

Ook zijn afgelopen tijd de banden met landen van herkomst geïntensiveerd in de strijd tegen drugsinvoer. Hierbij gaat het vooral om landen in Zuid-Amerika, aldus het OM. ,,Dit heeft in een aantal gevallen concrete informatie opgeleverd over ladingen die in Rotterdam konden worden onderschept.’’

Rundvlees
Ook dat is geen overbodige luxe, want drugsmokkelaars worden steeds inventiever in het verstoppen van hun kostbare waren. Veruit de meeste cocaïne wordt in Nederlandse en Belgische zeehavens gevonden in fruit. Maar in 2022 doken ook drugs op tussen gedroogd rundvlees, vismeel en in een partij geprepareerde houten balken. ,,Ook was’’, aldus het OM, ,,veel werk gestoken in het verstoppen van cocaïne in plankjes van verschillende pallets.’’

Meestal gaat het bij drugsvangsten om cocaïne, maar geregeld ook om andere verdovende middelen. In Rotterdam werden ook 2426 kilo heroïne, 3149 kilo cannabis, 100 kilo XTC en 592 kilo ecgonine gevonden. Dit laatste is waarschijnlijk een chemisch resultaat, veroorzaakt door de smokkel van cocaïne in rietsuiker. Alle gevonden drugs zijn ook in 2022 vernietigd.