Afgelopen april installeerde CIMC Solar voor de kust van China een platform met 1900 vierkante meter zonnepanelen met een piekvermogen van 400 kW.
Zonnepanelen vinden we al lang niet meer alleen op het land. Drijvende zonnepanelen voor binnenwateren zijn momenteel goed mogelijk. Op zee liggen nog geen zonnepanelen, maar ook dat gaat veranderen dankzij projecten in onder meer Nederland en België.
• Jan van den Berg
Op het water is genoeg ruimte om er drijvende constructies met zonnepanelen neer te leggen. Sinds 2017 deed TNO samen met andere partijen onderzoek naar deze constructies voor binnenwateren. Inmiddels werkt Rijkswaterstaat aan vier drijvende zonneparken. Maar ook op zee zijn er kansen, zo laten het Nederlandse samenwerkingsverband Platform Offshore Solar (POS) en het Belgische consortium SeaVolt zien.
Data verzamelen
In augustus installeerde SeaVolt een testplatform met zonnepanelen voor de kust van Oostende. Hier moet het ‘park’ een jaar lang data gaan verzamelen. ,,Met SeaVolt kunnen we observeren hoe zo’n installatie zich gedraagt onder reële omstandigheden, wat ons de nodige kennis geeft om operationele platformen te gaan ontwikkelen’’, stelt Philippe van Troeye, CEO van Tractebel. SeaVolt is een samenwerkingsverband tussen ingenieursbureau Tractebel en de bagger- en offshorebedrijven DEME en Jan De Nul.
SeaVolt ontwikkelde een specifiek concept op maat van de omstandigheden op volle zee. De omstandigheden en dus ook het concept zijn anders dan bestaande drijvende installaties voor zonne-energie op meren. Deze technologie is dankzij het modulaire ontwerp uiterst geschikt om geïnstalleerd te worden als aanvulling op windmolenparken op zee.
Testen
De proefinstallatie zal data verzamelen over de impact die golven, regen en zoutnevel kunnen hebben op verschillende zonnepanelen met uiteenlopende PV-paneelconfiguraties. Daarnaast volgen onderzoekers wat de invloed is van golven en wind op het platform. Met deze test willen de onderzoekers bepalen welke maatregelen genomen moeten worden om de zonnepanelen te beschermen tegen onder meer zeewater en vogelpoep.
Een nieuwe, lichte carbonfiber is gebruikt voor de testinstallatie. Het materiaal biedt naar verwachting voordelen op zee, maar het is nog niet vaak gebruikt in ruwe omstandigheden. Om te achterhalen hoe het zich houdt, zijn optische vezels en sensoren in de structuur aangebracht. Deze zullen informatie opleveren over vibraties en moeheid van het materiaal.
Impact omgeving
Naast de technische testen wordt het testplatform onderzocht op ecologische aspecten. Zo zal er een evaluatie zijn van verschillende materialen, waarbij wordt gekeken naar de impact op de mariene omgeving. De testresultaten zijn bepalend voor de materiaalkeuze en de verdere ontwikkeling. Enerzijds is het belangrijk om de aanhechting van overmatige mariene groei aan het drijvend mechanisme te minimaliseren. Hierdoor blijft het drijfvermogen behouden. Anderzijds is het belangrijk om de juiste plantensoorten aan te trekken en af te stoten voor een optimale interactie met het ecosysteem, zodat er een ‘kunstmatig rif’ ontstaat. Tot slot zal het team specifieke testen uitvoeren om de combinatie van de drijfsystemen met mosselgroei en oesterkweek te evalueren.
Een impressie van een zonne-installatie van SolarDuck.
Nederlandse ambitie
Dat dit soort platforms toekomst hebben blijkt uit de ambitie van onder andere de Nederlandse regering. Minister van Klimaat Rob Jetten liet begin mei weten dat het kabinet zich als doel heeft gesteld dat er in 2030 drie gigawatt aan offshore zonnestroom wordt opgewekt.
De Nederlandse industrie is zich druk aan het voorbereiden om dit doel te gaan halen. Zo ontwikkelt het Nederlandse bedrijf SolarDuck, net als SeaVolt, drijvende zonneparken. Het bedrijf is partner in het consortium Platform Offshore Solar (POS). Andere leden hiervan zijn TNO, Oceans of Energy (dat al in 2020 een testplatform voor zonne-energie op de Noordzee installeerde) en Bluewater Energy Services, dat zijn sporen verdiende in offshore olie, gas en hernieuwbare energie.
POS zal niet zelf platforms ontwikkelen of bouwen. ,,Het platform heeft als doel bedrijfsleven, onderzoeksinstituten en overheid samen te laten werken aan innovatie’’, zegt Wiep Folkerts, voorzitter van het platform en werkzaam bij TNO. ,,Dan kun je denken aan ecologische aspecten en de integratie van offshore wind- en zonne-energie en een infrastructuur voor de productie van waterstof.’’
