Ook voor de komende jaren is veel extra geld nodig voor onderhoud aan vaarwegen. Foto: Rijkswaterstaat

Extra miljoenen onderhoud vaarwegen is mooi, maar nieuwbouw blijft uit

Voor onderhoud aan vaarwegen en sluizen wordt volgend jaar 653 miljoen euro uitgetrokken. Dat is meer dan was verwacht, maar voor nieuwe broodnodige projecten zoals Grave is nu geen geld. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verwijst naar stijgende projectprijzen, als oorzaak.

• Ellen Lengkeek

De cijfers voor onderhoud aan vaarwegen en sluizen zijn bekendgemaakt tijdens Prinsjesdag in de overheidsbegroting voor 2024. Koninklijk Binnenvaart Nederland (KBN) is tevreden dat er meer geld beschikbaar komt, maar waarschuwt ook voor de toekomst.
De 653 miljoen euro wordt ingezet voor groot onderhoud aan de dertig jaar oude Krammersluizen en de renovatie van de Zandkreeksluis in Zeeland. In het Amsterdam-Rijnkanaal wordt de Prinses Marijkesluis aangepakt en de Demkabocht heringericht. Het geld gaat ook naar bediening en besturing op de Brabantse kanalen en naar voorbereidingen op renovatie van het sluizencomplex Weurt.

Keerzijde
Dit extra geld voor onderhoud heeft ook een keerzijde, reageert KBN op de begroting. ,,Als gevolg van de stikstofproblematiek wordt er nauwelijks aandacht geschonken aan nieuwbouwprojecten. Koninklijke Binnenvaart Nederland is blij dat het geld niet ongebruikt op de plank blijft liggen, maar hierdoor is er voor knelpuntenaanpak en capaciteitsuitbreiding een enorm tekort in de begroting. In 2024 worden de Nieuwe Sluis Terneuzen en de Overnachtingshaven Lobith/Spijk, beide aanlegprojecten, nog afgerond, maar nieuwe aanlegprojecten zoals Grave staan niet op de planning. Of daar in de toekomst dan weer geld voor is, blijft dan de vraag.’’
De brancheorganisatie wijst ook op het jaarlijkse structurele tekort van 375 miljoen euro per jaar voor onderhoud aan vaarwegen. Bovendien worden voor de komende jaren veel onderhoudswerkzaamheden verwacht.

Noodgedwongen
Door stijgende bouwkosten, stikstofproblemen en personeelstekort vallen projecten duurder uit en ontstaan er tekorten, verdedigt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zijn beslissingen. ,,Minister Harbers en staatssecretaris Heijnen zetten daarom, deels noodgedwongen, vooral in op de grote onderhoudsbeurt van onze wegen, spoor, waterwerken en vaarwegen’’, aldus een woordvoerder.
Op de begroting van 2024 van Infrastructuur en Waterstaat staat in totaal bijna 15 miljard euro. Daarvan gaat bijna 1,7 euro miljard naar waterwerken, zoals dijken, stuwen en keringen. Het werk daaraan gaat de komende jaren door. Dat is belangrijk, aldus het ministerie, om Nederland veilig te houden in het veranderende klimaat met een stijgende zeespiegel en hevige regenbuien.

Energielabel
KBN wijst de minister ook op een storingsvrij vaarwegennet. Sluizen moeten 24/7, ook in de vakanties, bediend worden, stelt de organisatie die er extra geld voor wil. Het veelbesproken energielabel voor de binnenvaart is ook een punt van zorg. KBN: ,,De minister blijft vooral hangen op het verplichten van een label voor alle binnenvaartschepen en het normeren van de uitstoot van bepaalde categorieën schepen.

Concrete stappen om de uitstoot van CO2 al met ingang van 2024 te verlagen door het bijmengen blijven uit. Ook de noodzakelijk Europese aanpak en Europese vergroeningsfondsen zijn nog steeds niet ingevuld. Daarmee komen de reductiedoelstellingen voor 2030 in gevaar. In de begroting is wel te lezen dat de Subsidieregeling Schone Motoren de komende jaren wordt voortgezet’’, aldus KBN.
Minister Harbers wil dat de scheepvaart schoner gaat varen. Naast de invoering van een energielabel voor binnenvaart, trekt hij 40 miljoen euro uit om walstroom aan te leggen.