Archieffoto Rijkswaterstaat

In de binnenvaart is het aantal ongelukken, inclusief die bij de zeehavens, zorgelijk veel gestegen.
Er zijn vorig jaar 188 (zeer) ernstige ongelukken gebeurd waarbij eenentwintig dodelijke slachtoffers zijn gevallen. Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat denken na over maatregelen. Zoals een verplicht vaarbewijs voor recreatievaart.

• Ellen Lengkeek

Het totaal aantal geregistreerde scheepsongevallen op het binnenwater, inclusief de zeehavens, steeg met 188 naar 1319 in 2022, waarvan er 1131 niet-ernstige ongevallen waren (tegenover 1070 in 2021) en 188 (zeer) ernstige scheepsongevallen. Dit is meer dan in andere jaren. ,,Onder deze laatste groep zijn helaas eenentwintig dodelijke slachtoffers te betreuren’’, schrijft Rijkswaterstaat in zijn jaarlijkse monitor.
Behalve deze slachtoffers vielen er ook negentien zwaargewonden. In 2021 waren er vijf dodelijke slachtoffers en twaalf zwaargewonden geregistreerd. Het aantal doden bij ongevallen in 2022 is aanzienlijk hoger dan in de afgelopen vijf jaar. De dodelijke slachtoffers vielen bij zestien ongevallen en waren zowel te betreuren in de recreatievaart als in de beroepsvaart.

Zorgelijk
De toename van de ernstige ongevallen op het binnenwater is vooral te zien in de beroepsvaart (117 in 2022 ten opzichte van achtenzeventig in 2021) en in mindere mate in de recreatievaart (tachtig in 2022 tegenover vijfenzeventig in 2021). Bij een deel van deze ongevallen was zowel beroepsvaart als recreatievaart betrokken.
,,De toename is zorgelijk. Er is niet één specifieke oorzaak of type ongeval aan te wijzen waar deze stijging aan gerelateerd kan worden. Zowel binnen de beroepsvaart als de recreatievaart is een stijging van het aantal ernstige ongevallen waarneembaar. Ten aanzien van beroepsvaart is het verminderen van het risico van aanvaringen met infrastructuur een speerpunt’’, schrijft Rijkswaterstaat. De toename van ernstige ongevallen met beroepsvaart is namelijk toe te wijzen aan een stijging in aanvaringen met infrastructuur (vijfenveertig in 2022 ten opzichte van dertig in 2021, waaronder vijfentwintig aanvaringen met een brug of sluis. ,,Veel kunstwerken zijn aan het einde van hun levensduur en niet ontworpen op de schaalvergroting van de binnenvaartschepen’’, schrijft ook het ministerie in een toelichting.
Het totaal ongevallen tussen recreatievaart en beroepsvaart laat wel een dalende trend zien met een lichte daling van het aantal ongevallen in 2021 naar 2022 (tweeëndertig naar achtentwintig). Het aantal ernstige scheepsongevallen tussen beroepsvaart en recreatievaart steeg weliswaar van vijf in 2021 naar negen in 2022, maar laat langjarig nog steeds een dalende trend zien.
Vanwege een stijgende trend van met name het aantal eenzijdige ongevallen met recreatievaart, worden de risico’s onderzocht en maatregelen verkend. Zo wordt een onderzoek in gang gezet naar de invoering van een verplicht vaarbewijs voor de recreatievaart. Het ministerie heeft ook de Tweede Kamer in een brief op de hoogte gebracht van het stijgende aantal ongelukken op het water.

Noordzee
Het aantal scheepsongevallen op de Noordzee kent een lichte stijging ten opzichte van 2021, maar valt binnen de trend van de afgelopen jaren. De stijging is met name te zien in de categorie minder ernstige scheepsongevallen. In 2022 zijn twee zeer ernstige scheepsongevallen en twaalf ernstige scheepsongevallen geregistreerd op de Noordzee. De twee zeer ernstige scheepsongevallen betroffen recreatievaart waarbij het schip verloren is gegaan door kapseizen. Er zijn in 2022 geen dodelijke slachtoffers gevallen bij de scheepsongevallen op de Noordzee.

Doden en zwaargewonden
Een ongeval wordt in de jaarlijkse monitor van Rijkswaterstaat als ernstig of zeer ernstig aangemerkt als er doden en zwaargewonden te betreuren zijn. Ook als er ernstige schade aan lading, infrastructuur of milieu is en daarbij een stremming van de vaarweg optreedt of een schip niet meer verder kan of mag varen als gevolg van het scheepsongeval.