Paans Van Oord aan het werk in de laatste fase van het vergroten van de Twentekanalen. Foto: Van Oord

Minister Harbers had de beste rol. Na het werk van zijn voorgangers, en financiële tegenslagen, mocht hij de gedane klus vieren. De vergroting van de Twentekanalen is voltooid. Mede dankzij de aannemerscombinatie Van Oord-Hakkers-Beens, die de afgelopen jaren heeft gewerkt aan de verruiming van deze belangrijke economische vaarroute.

• Ellen Lengkeek

Door het vergroten van de vaarweg zijn de havens van Almelo, Hengelo en Enschede beter bereikbaar en kunnen grotere schepen veiliger en vlotter doorvaren. Dit stimuleert de regionale economie en maakt vervoer over water nog aantrekkelijker, was de gedachte om de klus aan te gaan door Rijkswaterstaat. Voormalig minister Schultz van Haegen maakte in 2013 ook een afspraak met eenendertig Twentse bedrijven om het vervoer over de weg te verschuiven naar het water. Deze afspraak is vastgelegd in de Beter Benutten-deal. Ook is er de Blauwe-Golf-Twente voor optimaal transport.
Later omarmde ook minister Cora van Nieuwenhuizen het project. Zij stelde daarna 72 miljoen euro extra beschikbaar voor de vervanging van veertien kilometer damwanden toen bleek dat deze niet gerenoveerd konden worden. De totale projectbegroting liep daarmee op naar 180 miljoen euro. Later kwam daar nog een kleine 50 miljoen euro bij door duurdere grondstoffen.

Werkgelegenheid
Vorige maand heeft minister Harbers uiteindelijk stil gestaan bij de afronding van de verruiming van de Twentekanalen. Om de Twentekanalen geschikt te maken voor klasse Va, met een diepgang tot 2,80 meter, zijn sinds 2008 veel projecten uitgevoerd. Zo is in een eerdere fase de vaarweg tussen sluis Eefde en Delden verruimd, werd een nieuwe sluiskolk bij Eefde gebouwd en zijn kades en zwaaikommen heringericht. De gemeenten Almelo en Hengelo moeten de havens nog geschikt maken.
,,Fijn dat de verruiming van de Twentekanalen is afgerond’’, sprak minister Harbers tijdens de officiële oplevering. ,,Goed voor de bereikbaarheid, regionale economie en werkgelegenheid. Zo krijgt de internationale logistieke positie van regio Twente een boost.’’ Hoewel een mooi resultaat binnen de gestelde deadline verliep de klus niet vlekkeloos. Zo stonden de damwanden in het kanaal schever dan was aangenomen. Hierdoor kwamen de nieuwe wanden op een meter afstand van de oude (in plaats van 50 centimeter) en werd de vaarweg dus smaller. Ook waren er veel en langdurige stremmingen voor de binnenvaart bij het vernieuwen van de sluizen.

Consortium
Het consortium Van Oord-Hakkers-Beens is gerealiseerd in opdracht van Rijkswaterstaat, de uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het consortium was verantwoordelijk voor het vergroten van het kanaal, het vervangen van de damwanden over een lengte van 35 kilometer en het aanbrengen van een zelfdichtende laag op de bodem van het kanaal. Het consortium creëerde ook 13 kilometer natuurvriendelijke oevers.


Minister Harbers bij de voltooiing. Foto: Rijkswaterstaat/Feike Faase Fotografie

Fossielen
Tijdens de werkzaamheden aan het kanaal werden in de stuwwal ten zuiden van Delden fossielen, diverse oeroude schelpen, gevonden. In de jaren dertig van de vorige eeuw werden in de omgeving ook schubben van een megatonijn en walvisbotten gevonden.

20.000 vrachtschepen
Het Twentekanaal loopt van Eefde (bij Zutphen) via Hengelo naar Enschede, met een aftakking naar Almelo. Daarom wordt ook wel van de Twentekanalen gesproken. Het Twentekanaal tussen Eefde en Enschede is 47 kilometer lang en in de zijtak 16 kilometer lang.
Het totale hoogteverschil tussen Zutphen en Enschede is rond de 20 meter. Om dat verschil te overbruggen zijn er in het kanaal drie schutsluizen. In de zijtak naar Almelo bevinden zich geen schutsluizen. Jaarlijks passeren 12.000 vracht- en 1500 recreatieschepen de kanalen. Verwacht wordt dat dit groeit naar jaarlijks 20.000 vrachtschepen.