Impressies van de nieuwe sluis die de Royerssluis gaat vervangen. De Royerssluis is de op een na oudste sluis van de Antwerpse haven. Alleen de Kattendijksluis bestaat langer. De renovatie duurt tot en met 2025. (bron ZJA)

De Antwerpse Royerssluis is vanaf nu vier jaar buiten dienst. Een aanvaring heeft dat versneld. In juni wordt begonnen met de bouw van een nieuwe schutsluis die nu een eeuw oud is. Pas in 2025 kan de scheepvaart er weer door.

Ellen Lengkeek

De sluis zou aanvankelijk nog open zijn, maar werd begin dit jaar aangevaren door een duwbakcombinatie. De schipper miste de sluis en botste tegen de kaaimuur daar net voor. Daardoor kan de sluisdeur niet meer dicht. De schade is dusdanig groot dat tussentijds repareren niet meer aan de orde is.
,,De renovatie speelt een cruciale rol in de verdere verschuiving van de modal shift. Om de doorgang naar het binnenland te versoepelen heeft Port of Antwerp daarom beslist om de sluis na zijn renovatie exclusief te vrijwaren voor de binnenvaart’’, aldus een woordvoerder van het havenbedrijf. Om ruimte te maken bouwen drinkwatermaatschappij Water-link en waterzuiveringsbedrijf Aquafin twee nieuwe pompstations; een nieuw afvalwaterpompstation aan de Mexicostraat en een vijzelgemaal aan de Droogdokken.
Dat afvalwaterpompstation zal via een leidingsysteem onder het Kattendijkdok het afvalwater van de binnenstad en enkele districten naar de zuiveringsinstallatie pompen in Antwerpen Zuid. Het vijzelgemaal zal regenwater bij hoogtij in de Schelde pompen en zo overstromingsgevaar tegengaan. De bouw van de pompen komt neer op 23 miljoen euro.

Meegroeien
De Royerssluis werd in 1907 in gebruik genomen en was meteen één van de drukste en belangrijkste sluizen in de Antwerpse haven. Nu ook de bruggen over het Albertkanaal worden verhoogd voor grotere containerbinnenvaart moet de sluis meegroeien. Ook vanwege de scherpe bocht die de Schelde hier maakt, zodat vierbaks-duwvaart er goed kan manoeuvreren. De nieuwe sluis maakt deel uit van de economisch belangrijke binnenvaartverbinding tussen Luik, Antwerpen en Parijs.

Vroeger was het een zeesluis met een lengte tot 140 meter. Tot voor kort maakten binnen- en kustvaart er gebruik van. De sluis wordt verbreed van 22 tot 36 meter en verlengd van 180 naar 235 meter.
Tegelijkertijd grenst de nieuwe sluis aan het Droogdokkenpark, een recreatieve omgeving met groen en historisch industrieel erfgoed. De Hogere Zeevaartschool is er gevestigd en steeds meer oude industriecomplexen krijgen een kantoor of woonbestemming.

Markant
Het ontwerp voor de nieuwe sluis is gemaakt door het architectenbureau ZJA in opdracht van het ministerie van Mobiliteit en Openbare Werken in België. De nieuwe onderdelen in het sluisgebied zijn de bredere wegen, twee extra grote basculebruggen voor auto- en fietsverkeer, natuurlijk de twee enorme sluisdeuren waarover ook een wegdek ligt, en de machinegebouwen. Om de geschiedenis van de Royerssluis recht te doen wordt de markante sluismeesterwoning uit 1907 gerenoveerd en in gebruik genomen voor de bediening van de nieuwe sluis. In de veel bredere en ruimere kades die nodig zijn voor het veilig werken wordt een zone met de oude kade-elementen en kasseien verwerkt. Hieraan staan ook de sierlijke gebouwtjes van de sluiswachters en het Loodswezen uit 1910, opgetrokken uit gele bakstenen die herinneren aan het oude sluispark. Het is een omgeving die optimaal toegankelijk is voor fietser, schrijft het bureau.