De Pacific Cobalt is het eerste schip met CO2-afvang van Value Maritime. Foto: Eastern Pacific Shipping

Eén manier om de CO2-uitstoot van schepen te beperken is om dit broeikasgas af te vangen. Diverse reders kiezen hiervoor. Een Nederlandse leverancier van CO2-scrubbers is Value Maritime. Ook VDL AEC werkt hieraan.

• Jan van den Berg

Reders en scheepsbouwers zoeken op allerlei manieren naar reductie van uitstoot van schadelijke stoffen door hun schepen. Wat CO2 betreft is het afvangen hiervan uit de verbrandingsgassen een veelbelovende manier. Bij bestaande schepen is het een groot voordeel dat de bestaande motoren en brandstofsystemen niet aangepast of vervangen hoeven te worden. Bovendien kan de traditionele scheepsbrandstof worden verstookt in plaats van duurdere en schonere brandstoffen als LNG. Voor nieuwe schepen geldt dit laatste argument natuurlijk ook.
Het is dan ook niet vreemd dat deze technologie, ook wel aangeduid als ship based carbon capture of SBCC, in de belangstelling staat. Het eerste bedrijf dat een installatie, Filtree genaamd, hiervoor op de markt heeft gebracht is het Nederlandse Value Maritime. ,,Tot eind dit jaar leveren we meer dan vijfentwintig van deze systemen voor CO2-afvang’’, zegt Maarten Lodewijks, directeur en mede-oprichter van Value Maritime. In februari dit jaar is het eerste systeem in Rotterdam geplaatst op de tanker
Pacific Cobalt van Eastern Pacific Shipping.

99 procent
Filtree is aanvankelijk ontwikkeld als scrubber voor zwaveloxides. Met bepaalde aanpassingen is het systeem geschikt gemaakt om ook CO2 af te vangen. Daarmee kan het systeem diverse vormen van vervuiling tegengaan, die gepaard gaan met het stoken van fossiele brandstof.
Filtree kan 99 procent van de roetdeeltjes (vooral zwaveloxides) uit de verbrandingsgassen halen. Het percentage verwijderde CO2 hangt af van de keuze van de reder. ,,Momenteel is 30 tot 40 procent gangbaar’’, legt Lodewijks uit. Bij dit percentage is het systeem rendabel, als we de kosten hiervan en de kosten van uitstootrechten tegen elkaar afzetten. Gaan de kosten voor het uitstoten omhoog, dan zullen reders kiezen voor meer CO2-afvang. Daarvoor is volgens Lodewijks technisch gezien geen bezwaar. ,,Met aanpassingen is Filtree in staat tot een hoger percentage afvang.’’
Zoals het systeem nu toegepast wordt, bedraagt de terugverdientijd één tot drie jaar, afhankelijk van hoeveel brandstof er verstookt wordt. Filtree is geschikt voor schepen met een motorvermogen tot 15 MW. In de praktijk zullen het vooral vracht- en tankschepen zijn, die er gebruik van maken, verwacht Lodewijks.
De installatie van Filtree is doorgaans zonder ingrijpende aanpassingen mogelijk. Het filtersysteem kan geplaatst worden bij of naast de schoorsteen, zoals op de Pacific Cobalt is gebeurd. Om de CO2 uit de rookgassen te halen, moeten deze eerst worden gekoeld. Na het filteren wordt het gas in vloeibare vorm bewaard in een tank. Een inzamelingssysteem zorgt ervoor dat materiaal in diverse havens zonder moeite afgevoerd wordt.

“Gaan de kosten voor uitstoot omhoog, dan kiezen meer reders voor CO2-afvang”

Strenge eisen
Value Maritime en Eastern Pacific Shipping mogen dan de primeur hebben, ze zijn lang niet de enige bedrijven die met CO2-afvang bezig zijn. De Nederlandse rederij JR Shipping wil een reeks van zijn schepen gaan uitrusten met Filtree. De rederij heeft alle vertrouwen in het systeem, aldus het jaarverslag 2022: ,,Containerlijndiensten kunnen economisch blijven varen op conventionele brandstof en tegelijkertijd voldoen aan strenge emissie-eisen. Dit levert veel financieel voordeel op, wat betekent dat de concurrentiepositie van de JR Shipping schepen aanzienlijk verbetert.’’

Een andere Nederlandse onderneming die aan de weg timmert met CO2-afvang is VDL AEC Maritime. Ook dit bedrijf, onderdeel van de VDL Groep, bouwt al enige jaren scrubbers om roet te filteren. Momenteel is een installatie in ontwikkeling die als aanvulling op de scrubbers gebruikt kan worden voor CO2-afvang. Afhankelijk van hoe uitgebreid deze is, kan tot 90 procent van dit broeikasgas uit de rookgassen worden gefilterd.
VDL ziet ook toepassingen van dit systeem bij schepen die op LNG varen. Daar is de uitstoot van roet gering, maar ze produceren uiteraard wel veel CO2. Daarom is een systeem voor rookgasreiniging hier eenvoudiger dan op een schip dat stookolie of diesel gebruikt.


Scrubbers kunnen zowel zwaveloxides als CO2 filteren. Foto: Eastern Pacific Shipping