Maarten van Gaans-Gijbels: ,,Er is meer fysieke ruimte nodig voor lading en overslagpunten.’’

Dat de Nederlandse Vereniging van Binnenhavens een nieuwe voorzitter heeft, zullen ze merken in Den Haag en Brussel, belooft Maarten van Gaans-Gijbels (34). Hij wil er de deur platlopen en praten als Brugman, om eindelijk goed duidelijk te maken welke potentie de binnenhavens en binnenvaart hebben. ‘Dat is ons afgelopen jaren onvoldoende gelukt.’

• Claudia Langendoen

Vertel, wat zijn uw concrete plannen?
,,Ik wil meer reuring creëren tussen leden en naar buiten toe. Dat heeft alles te maken met de toekomstbestendigheid van de Nederlandse binnenhavens en de binnenvaartsector en met onze cruciale plek in de logistieke sector. Die functie kan niet genoeg worden benadrukt. Om die rol in de toekomst te kunnen verzilveren, moeten er nú fundamentele keuzes worden gemaakt voor de komende twintig, dertig jaar.’’

Genoeg onderwerpen om u op te richten!
,,Neem de energietransitie en emissieloze binnenvaart. We moeten grote stappen zetten om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Er zal een heel andere wereld ontstaan. Er komen andere, circulaire ladingstromen op gang, zoals bijvoorbeeld het verschepen van huisvuil naar havens, waar het wordt verwerkt tot nieuwe energiebron voor bijvoorbeeld de industrie. Dat vraagt om aanpassingen. Er is meer fysieke ruimte nodig voor lading en overslagpunten. Ruimte die juist sluipenderwijs onder druk is komen te staan, doordat veel overheden en grondeigenaren vooral kiezen gronden te gebruiken voor woningbouw.’’

Welke rol ziet u hierin voor uw vereniging?
,,Wij gaan ons sterk uitspreken tegen dat ruimteverlies. Niet dat we tegen woningbouw zijn, maar het gaat wel ten koste van binnenhavens en haveneconomie. En dan is er nóg een element, dat niet vaak wordt genoemd, maar wel aan de orde van de dag is: drugs gerelateerde criminaliteit. Er wordt veel gesproken over de havens van Rotterdam, Antwerpen en Vlissingen en grote partijen drugs die daar worden onderschept. Niemand stelt zich echter de vraag hoe al die drugs verder worden gedistribueerd door Nederland en Europa. Via de binnenhavens, dus. Ook daar moeten we mee aan de slag.’’

‘We hebben te weinig het helpende verhaal gebracht’

Hoe dan?
,,Door als sector, douane, havenbedrijven en Rijk heel concreet en departement-overstijgend sámen de strijd aan te gaan tegen drugscriminaliteit. Daarbij moet meer gebruik worden gemaakt van onze kennis. Onze leden, havenmeesters en eigenaren, zien dagelijks wat er gebeurt. Ze zien hoe personeel onder druk wordt gezet, wordt afgeperst. Intussen gaat het in de havens ook om de harde knaken die ervoor moeten zorgen dat we bereikbaar blijven. De infrastructuur, sluizen, bruggen en stuwen: ze zijn allemaal oud en sterk verwaarloosd. Terwijl we ze juist zo nodig hebben. Door veranderende waterpeilen en extremer weer gaan onze sluizen en bruggen nog vaker ingezet worden. Er is afgelopen jaren te weinig in de kunstwerken geïnvesteerd en komende jaren zie ik dat niet goedkomen.’’

Werk aan de winkel dus voor u!
,,Ik heb als politiek adviseur en senior beleidsmedewerker economische zaken, infrastructuur en mobiliteit voor D66 in de Tweede Kamer, in het Europees Parlement en als gedeputeerde van de provincie Limburg járenlang in Den Haag rondgelopen. Ik weet er goed de weg en ga er de deur platlopen en lobbyen voor de miljarden euro’s die we nodig hebben. Er zijn mooie opgaven gesteld wat betreft ketenoptimalisatie, digitalisering, energietransitie, maar door de val van het kabinet ligt veel stil. Zodra de rook van de verkiezingen is opgetrokken, moeten we er als de kippen bij zijn in Den Haag. En in Brussel. Ik hoop er nu eindelijk echt zaken te kunnen doen en goed duidelijk te kunnen maken welke potentie de binnenhavens en binnenvaart hebben. Dat hebben we afgelopen jaren niet voldoende laten zien. We hebben heel vaak onze hand opgehouden en randvoorwaarden gesteld, maar te weinig het helpende verhaal gebracht. We moeten duidelijk maken dat wij als sector de overheden kunnen helpen (klimaat)doelstellingen te behalen, dat we essentieel zijn voor de welvaart van Nederland en dat zonder ons geen circulaire economie kan ontstaan.’’

Wat dat betreft treedt u op een mooi moment aan: nieuwe regering, nieuwe voorzitter…
,,Ja, gas erop. Ik ga praten, heel veel praten. In Den Haag, Brussel, bij provincies én bij gemeenten. Over pakweg, vijf, zes, zeven jaar wil ik dat bij nieuwe infrastructurele investeringen als eerste wordt gekeken naar transport over water, spoor en via buis in plaats van over weg en door de lucht.’’