De aanleg van de haven bij Spijk in de afgelopen jaren.

De nieuwe overnachtingshaven in de Bijenwaard bij Spijk gaat volgende maand officieel open voor de scheepvaart. Er kunnen ruim vijftig schepen terecht. Er is precies drie jaar gewerkt aan de haven tussen Teil en de Duitse grens waar te weinig plekken zijn voor binnenvaartschepen om te overnachten.

• Ellen Lengkeek

Om precies te zijn gaat de haven bij het Gelderse Spijk op 1 februari open. In februari 2021 begon hoofdaannemer Boskalis met de voorbereidingen voor de aanleg van de overnachtingshaven. Ook De Klerk en Royal HaskoningDHV bouwden mee.
Inmiddels zijn hier vijftig plekken voor binnenvaartschepen met een lengte tot 135 meter ingericht aan aanmeersteigers. Ook zijn er twee ligplaatsen voor duwschepen met bakken aangelegd voor koppelverbanden tot 190 meter en twee ligplaatsen voor kegelschepen met een gevaarlijke lading.
Er zijn ook een auto-afzetsteiger, vijfenzeventig parkeerplaatsen, een parkeerstrook van twee meter aan de havenzijde en brandweervoorzieningen – zoals blusleidingen langs de steigers – en een boothelling gerealiseerd. De laatste verkeersborden, lichtmasten en walstroomvoorzieningen voor alle schepen zijn nu ook geplaatst. Daarnaast is er plek gemaakt waar vijf tot tien campers kunnen staan en is er een wandelroute aangelegd.
Nieuw op dit deel van de rivier, aldus Rijkswaterstaat, is de plaatsing van een radar, die gebruikt wordt voor scheepvaartmanagement en -begeleiding.

Hiermee zorgen we voor een vlotte en veilige doorstroming van de binnenvaart

Zeventig ligplaatsen
,,Op de rivier tussen de Duitse grens en Tiel is een tekort aan overnachtingsplaatsen’’, blikt Rijkswaterstaat terug. ,,Daarom hebben we in 2017 de bestaande overnachtingshaven Lobith gemoderniseerd en de jaren daarna deze nieuwe overnachtingshaven aangelegd in de Bijenwaard. Omdat schippers zich hierdoor beter aan de wettelijke vaar- en rusttijden kunnen houden, zorgen we voor een vlotte en veilige doorstroming van het scheepvaartverkeer. Samen bieden deze havens zeventig ligplaatsen voor de binnenvaart, waarvan dus ongeveer vijftig in de nieuwe haven bij Spijk.’’
Rijkswaterstaat werkte aan de klus samen met de provincie Gelderland en de gemeente Rijnwaarden.
De nieuwe overnachtingshaven mocht worden aangelegd, ondanks een beperkte toename van neerslag van stikstof op beschermde natuurgebieden in de omgeving. Daartoe besloot de Raad van State op 4 maart 2020.

Hoog en laag water
Volgens plan zou de nieuwe haven in december vorig jaar worden opgeleverd. Dat lukt net niet. Het kostte meer tijd om de walstroomvoorzieningen en beveiligingscamera’s te testen. Ook moest er nog een brandweeroefening worden gehouden.
Daarbij ging het om een bijzondere klus door het grote verschil in mogelijke waterstanden. ,,Bij hoogwater kan de waterstand oplopen tot 16 meter boven NAP, terwijl de minimale waterstand zo’n 6,5 meter boven NAP is. Er kan dus 10 meter verschil zitten tussen hoog- en laagwater. In de haven van Rotterdam is dat verschil maar een paar meter’’, aldus Marco van den Berg, projectmanager bij De Klerk Waterbouw, in een eerder interview voor Rijkswaterstaat.
,,Dit grote verschil beïnvloedt het materiaalgebruik en de eigenschappen van de constructie; die moet zowel oersterk als flexibel zijn. De aanmeersteigers worden op hun plek gehouden met extra stevige palen.’’