Vanaf 3 juli 2020 is de nieuwe LNG-catamaran Willem Barentsz van Rederij Doeksen in de vaart gekomen. Het zusterschip Willem de Vlamingh volgt later dit jaar. Beide veerboten zijn uitgerust met efficiency PACKs die de restwarmte uit de motoren omzetten in 100% groene energie. Dit levert een jaarlijkse besparing op van 636 ton aan CO2-uitstoot. Dit is gelijk aan 520.000 liter brandstof en 925.200 kWh elektriciteit en is vergelijkbaar aan het gemiddeld jaarlijks energieverbruik van 300 huishoudens.
Dit zijn de allereerste veerboten in Nederland en de allereerste schepen ter wereld, waarbij single fuel LNG-motoren rechtstreeks roerpropellers aandrijven met vaste schroeven. Wanneer de motoren van beide schepen op vol vermogen draaien, winnen de efficiency PACKs van het Duitse CleanTech-bedrijf Orcan Energy 308 kW netto aan groene energie terug uit de restwarmte. Deze wordt gebruikt voor het opladen van de accu’s, die de volledige energievraag afdekken voor de boegschroefinstallatie bij het aan- en afmeren.
De technologie achter het benutten van restwarmte, is gebaseerd op de zogeheten Organic Rankine Cycle (ORC). Dit is een natuurkundig principe waarbij een organisch koudemiddel een cyclus doorloopt en daarmee voortdurend warmte omzet in kinetische energie.
Bij de nieuwe LNG-veerboten van Rederij Doeksen wordt de warmte benut van het motorkoelwater en de uitlaatgassen. Met een warmtewisselaar in het uitlaatgassenkanaal wordt de warmte opgehaald en door middel van een watercircuit naar de efficiency PACK geleid. Het motorkoelwater wordt direct van het koelwatercircuit afgetapt.
In de efficiency PACK zet de warmte de ORC in gang. Hierbij wordt het koudemiddel verdampt en onder hoge druk naar een expander geleid. De damp drijft de expander aan, die de vrijkomende energie omzet in elektrisch vermogen voor het opladen van de accu’s. Na de expander wordt het koudemiddel gecondenseerd om opnieuw warmte te kunnen opnemen.
Orcan Energy, gevestigd in München (Duitsland), is opgericht in 2008 en kent haar roots bij de Technische Universiteit München (TUM). In 2004 zijn daar de eerste testen en onderzoeken van de efficiency PACK gestart. Inmiddels is de op ORC-gebaseerde restwarmte-terugwin-technologie ingevoerd in meerdere sectoren, waaronder ook in de scheepvaart. Tot dusver heeft Orcan Energy wereldwijd honderden modules verkocht, waarmee het wereldwijd de grootste aanbieder is in de lagetemperatuursector.
In de Benelux wordt Orcan Energy vertegenwoordigd door Berger Maritiem, een modern handels- en adviesbureau dat zich richt op duurzaamheid. Met de expertise van Orcan Energy om de restwarmte van de motoren en motorkoelwater aan boord van schepen te kunnen benutten en om te zetten in hernieuwbare energie, heeft Berger Maritiem hiermee een ideale partner die een significante bijdrage levert aan de doelstelling van het bedrijf: scheepseigenaren en reders helpen bij het verduurzamen van zijn of haar schip of vloot.
Sinds 1923 verzorgt Rederij Doeksen de passagiersdienst tussen Harlingen, Terschelling en Vlieland, waarmee zij jaarlijks ruim 785.000 passagiers over de Waddenzee vervoeren. Dit nieuwbouwproject van Rederij Doeksen draagt actief bij aan het thema ‘Duurzame ontwikkeling havens en energietransitie’ uit het Pioniersprogramma Waddenfonds 2012-2013. Het Waddenfonds kende de rederij een subsidie toe van € 1.207.500.
