Minister Harbers hoopt dat het verbod op varend ontgassen, ook in dunbevolkte gebieden, eind volgend jaar al internationaal van kracht wordt. Het wachten is op Zwitserland dat als laatste Rijnoeverstaat moet meegaan in maatregelen om het varend ontgassen te verbieden. Daar wordt nu druk opgezet.
Ellen Lengkeek
Dat liet de minister van Infrastructuur en Waterstaat weten tijdens een werkbezoek aan Lelystad tegenover Omroep Flevoland. Alle landen waar de Rijn doorheen stroomt spraken eerder af gezamenlijke afspraken te maken voor de binnenvaart. Een nieuw verdrag over varend ontgassen moet dus ook door al deze landen worden goedgekeurd.
Schippers van binnenvaarttankers moeten hun tanks en leidingen ontgassen om deze na het lossen schoon te krijgen voor een volgende lading. Dat gebeurt vooral op open wateren. Er is veel protest tegen ontstaan de laatste jaren. Gemeenten langs de IJssel riepen onlangs nog op om een verbod op ontgassen van tankers het liefst zo snel mogelijk in te voeren. Kampen, Zwolle en Olst-Wijhe stuurden een brandbrief aan Harbers met het verzoek het verbod eerder dan 2026 in te voeren. Een internationaal verbod is aanstaande, omdat behalve veiligheidsrisico’s ook milieuredenen nu een rol spelen.
Verbod
Minister Harbers: ,,Nederland heeft dat gedaan, Duitsland heeft dat gedaan, België komt binnenkort en ook in Frankrijk hebben we er druk op en zit er schot in de zaak. We doen ons best zodat ook Zwitserland als laatste land zo snel mogelijk goedkeuring geeft. Dat zou volgend jaar kunnen zijn. Je weet het maar nooit; als we er met z’n allen druk opzetten kan het misschien sneller.’’ Eind 2023, en dus niet in 2026 waarvan eerder sprake was, zou een totaal verbod volgens de minister op tafel kunnen liggen.
Heel Nederland en de Haagse politiek zijn het er volgens de minister over eens. Harbers nogmaals: ,,Ik heb het dus ook bij mijn Zwitserse collega onder de aandacht gebracht om toch nog eens te kijken of je meer snelheid kunt maken met de goedkeuring van dat verdrag.’’ Alleen verbieden in Nederland ziet Harbers niet zitten en kan ook niet. ,,Dan creëren wij hier afvaltoerisme. Want dan moeten de schippers net voordat ze Nederland binnenvaren bijvoorbeeld in Duitsland nog even varend ontgassen. Dat is niet netjes naar buurlanden en zeker niet naar Duitsland toen, want dat is een bondgenoot van ons in de aanpak van het probleem. Zij hebben hun goedkeuring al gegeven om tot een verbod te komen.’’
Juist van Duitsland werd overigens verwacht dat het ‘t verdrag als laatste zou ratificeren omdat Duitsland eerst met vele interne wetgevingen te maken heeft, namelijk per Bundesland.
Installaties
Over een infrastructuur van ontgasinstallaties sprak de minister echter niet. Dat is nu uiterst beperkt. Nederland spreekt al ruim twintig jaar over het probleem van varend ontgassen. Er werden veel elektrische speurneuzen langs de waterkant geplaatst om schippers te kunnen betrappen, maar handhaven is voor veel provincies niet makkelijk en de pakkans dus klein. Er kwam wel een Actiegroep Stop Ontgassen en politiek maakte zich sterk voor een verbod tot de Tweede Kamer aan toe.
De tankvaart wil zelf ook van het ontgassen af, want het is uiteraard ook voor bemanning schadelijk, maar die moet dan wel ergens terechtkunnen met de restdampen van eerdere ladingen. In Rotterdam zijn inmiddels proeven gedaan met een mobiele ontgasinstallatie. De eerste vond twee jaar geleden plaats aan de kade van de Seinehaven. Binnenvaarttanker Visioen werd toen ontgast van benzine zonder dat daarbij enige meetbare dampen in de atmosfeer terechtkwamen.
Ook in Amsterdam zijn testen gedaan om illegaal varend ontgassen tegen te gaan. Feit is dat bij een internationaal varend ontgasverbod er veel meer installaties moeten komen waar tankers terechtkunnen dan die paar die er nu zijn. Lange tijd is gediscussieerd of de dampen als restlading of als afval bestempeld moesten worden, wat weer belangrijk is voor de wetgeving voor deze ontgasinstallaties. Eind 2023 is daarmee wellicht ook te optimistisch gesteld door de minister.
