Stoppen? Europa’s misschien wel bekendste aalmoezenier Bernhard van Welzenes, Salesiaan van Don Bosco, peinst er niet over. Ook niet nu hij 80 jaar is geworden en net zijn 50-jarige priesterfeest achter de rug heeft. ‘Geen gezeur en aan de slag, de enige weg is vooruit.’

Door: Claudia Langendoen. Foto: Paul Breuker.

Menig katholieke binnenvaartschipper zal hem ooit zijn tegengekomen: de landelijke aalmoezenier voor binnenvaartschippers, kermisexploitanten en circusmensen. Ze ontvingen hem aan boord, voor een goed gesprek of een moment van bezinning. Of ontmoetten hem bijvoorbeeld in de Nijmeegse Waalhaven, waar de trekkende bevolking aan boord van de Jos Vranken altijd voor sociale en pastorale hulp terechtkan in het Katholiek Sociaal en Cultureel Centrum (KSCC).

Het is daar in de Nijmeegse binnenhaven waar hij afgelopen decembermaand naast zijn 50-jarig priesterfeest nóg een jubileum vierde, namelijk het feit dat hij vijftig jaar directeur is van het KSCC. Dat betekende dubbel feest dus. Maar een paar versnellingen terugschakelen op zijn 80ste na dit dubbele jubileum? Nee, waarom zou hij, zo maakt hij duidelijk. De aalmoezenier heeft het nog te druk. Bovendien is leeftijd slechts een getal, zo levert Bernhard Welzenes net als veel andere actieve leeftijdsgenoten maar weer eens het bewijs.

En dus gaat hij door, met net zoveel enthousiasme als hij een halve eeuw geleden begon. Of hij het idee heeft dat hij er na al die jaren nog altijd toe doet, het verschil kan maken voor mensen? Welzenes doet geen moeite zijn ergernis te verbergen over een dergelijke vraag. ,,Dat vind ik een vraag van drie keer niks’’, klinkt het. Hij bedoelt te zeggen: natuurlijk doet hij er nog toe. Als hij geen respons meer zou krijgen, zou hij niet nog altijd zoveel contacten hebben met mensen. Want één ding is duidelijk: er wordt volop een beroep op hem gedaan.

Dat is het gevolg van het feit dat hij zich altijd onder de mensen begeeft, midden tussen hen instaat. ,,Ik ben mens onder de mensen en ben altijd mezelf’’, vertelt hij over zijn manier van werken en leven. ,,Ik ben er, luister en praat. Dit werk kun je natuurlijk niet doen vanachter een bureau. Ik wil er altijd op uit, mensen live ontmoeten.’’

En dan ontstaat er als vanzelfsprekend contact, zo ervaart hij. Welke boodschap hij bij die vele contacten probeert uit te stralen? ,,Dat we door moeten zetten’’, klinkt het. ,,Niet bang hoeven te zijn en niet ontmoedigd moeten raken. We hebben optimisme nodig in deze tijd’’, beseft de aalmoezenier, doelend op de coronaperiode die uiteraard ook de mensen binnen zijn parochie treft.

Kinderen
Bernhard van Welzenes blijkt een duizendpoot. Want denk niet dat zijn werkzaamheden beperkt blijven tot zijn activiteiten voor de vijftienduizend schippers, tienduizend kermismensen en duizend circusmensen binnen zijn parochie. Hij is op internationaal, nationaal en regionaal niveau verbonden aan tal van organisaties, met als uitgangspunt de belangen van de binnenvaart te behartigen en de sector te promoten. Zo is hij in Europa bijvoorbeeld mede een aanjager van onderwijs aan reizende schipperskinderen, kermiskinderen en circuskinderen binnen het European Network for Traveller Education (ENTE).

Ook is hij secretaris-generaal van de mondiale oecumenische en diaconale organisatie van pastors die vanuit de christelijke kerk werken in de kermis- en circuswereld. Tevens is hij onder meer bijvoorbeeld beschermheer van het Maas Binnenvaartmuseum.

Schippersdochter
Waar die focus op de binnenvaart vandaan komt? ,,Mijn moeder was een geboren schippersdochter’’, vertelt hij. ,,Haar familie zat in de Rijnvaart. De binnenvaartwereld zit in je bloed, in je genen.’’ Het leidde er onder meer toe dat hij ging werken op een internaat in Rotterdam, waar hij veel schipperskinderen leerde kennen. Na zijn priesterwijding in 1971 werd hij gevraagd om de taak van de toenmalig schippersaalmoezenier over te nemen.

Dat deed hij lange tijd met de slogan ‘uw welzijn is onze zorg’. ,,Maar die heb ik per 1 januari aangepast.’’ Hij vindt die woorden niet meer passend in het huidige tijdsgewricht dat wordt gedomineerd door de gezondheidscrisis waarin de wereld verzeild is geraakt. ,,Mijn slogan luidt nu: ons welzijn is onze zorg. Vanuit die gedachte hoopt hij nog lange tijd voort te gaan. ,,Jazeker, wat dacht je dan. Geen gezeur, aan de slag en altijd doorgaan. De enige weg is vooruit.’’