Scheepeigenaren en schippers zullen nu en in de toekomst rekening moeten houden met het gevaar van nieuwe type branden aan boord. De actuele discussie is verder aangezwengeld na de heftige brand aan boord van het vrachtschip Fremantle Highway ontstaan in elektrische auto’s.

• Ellen Lengkeek

,,Door de energietransitie komen er steeds meer nieuwe vraagstukken naar boven over ladingen met elektrisch geladen apparatuur’’, zegt Michel Hogervorst directeur van het Fire and Medical Training Centre (FMTC). ,,Daarnaast zijn er veel ontwikkelingen op het aandrijfgebied van nieuwe typen motoren en brandstof. Dat ook zal zorgen voor nieuwe vormen van branden.’’
Het veiligheidstrainingcentrum met locaties vlakbij Schiphol en in Dordrecht geeft brandblustrainingen voor offshore, windparken en de maritieme sector. FMTC beschikt ook over internationale locaties, waaronder Houma (Verenigde Staten) Duinkerken, Marseille (Frankrijk) en Dammam (Saoedi-Arabië).
Hogervorst voorziet meer complexe branden aan boord als gevolg van andere ladingen met brandgevaarlijke accu’s en lithium-ionbatterijen. ,,Dat zal zeker gaan gebeuren, maar het zal ook een grotere impact hebben. Dit soort branden zijn intensiever en er is onvoldoende kennis bij de bemanningen om ze te bestrijden, met grotere schades als gevolg.’’
Fremantle Highway
Het vrachtschip Fremantle Highway vervoerde in juli 3700 auto, waaronder 498 elektrische voertuigen. Aan boord ontstond brand in acht van de elektrische auto’s toen het schip zo’n 27 kilometer ten noorden van Ameland voer. De vlammen sloegen over naar de andere dekken van het schip waardoor een deel van de bemanning niet bij de reddingsloepen kon komen. Uiteindelijk sprong een aantal van hen overboord en werden zestien bemanningsleden van boord gehaald. Een man overleed.
In augustus werd het schip versleept naar de Eemskade, waar het nog aan de kade ligt.

Sterke beveiliging
,,Over het algemeen is de veiligheidscultuur heel sterk in de maritieme sector’’, aldus Hogervorst. ,,Daarbij is opleiding heel belangrijk. Iedereen zou wel beter moeten weten welke nieuwe gevaren er zijn en voor degenen die het aangaat zou hierop in de praktijk getraind moeten worden. Door de energietransitie komen er steeds meer nieuwe vraagstukken naar boven van ladingen met elektrisch geladen apparatuur. Er is al strikte regelgeving voor gespecialiseerde blusapparatuur en dat werkt goed. Voor schepen die extra risico lopen door de lading, zouden wellicht wel meer eisen kunnen komen aan de installaties, gezien het feit dat het brandgevaar groter wordt.’’
Bij FMTC wordt onder meer getraind op het bestrijden van lng-branden en batterijbranden. Hogervorst: ,,Een scheepsbrand met elektrische auto’s als lading is complex en gevaarlijk vanwege de aanwezigheid van de brandgevaarlijke lithium-ionbatterijen. Fabricagefouten kunnen tot beschadiging leiden of tot interne kortsluiting, wat weer leidt tot oververhitting en uiteindelijk brand. Ook extreme temperaturen en overmatige hitte beïnvloeden de prestaties en de stabiliteit van batterijen, waardoor brand kan ontstaan.

Giftige dampen
Als er brand ontstaat, is snel en adequaat reageren een eerste vereiste. Als de situatie dat toelaat, moet eerst geprobeerd worden de brand te isoleren en de verspreiding ervan te voorkomen. Traditionele brandblusmiddelen, zoals water of schuim, kunnen gevaarlijk zijn omdat ze elektrische geleiding kunnen veroorzaken. In plaats daarvan moet een blusmiddel gebruikt worden dat speciaal ontworpen is voor het blussen van branden in elektrische apparatuur, zoals een klasse D-blusmiddel, metaalbrandblusser of een blusmiddel op basis van poeder. Het blusmiddel moet op de brandhaard gericht worden terwijl de blusser zelf een veilige afstand houdt. Het blusmiddel mag niet rechtstreeks op de batterij gericht worden om mogelijke schade aan de batterijbehuizing, explosies en giftige dampen te voorkomen.

Falck Maasvlakte
Falck Fire Services op de Maasvlakte houdt zich ook bezig met training en brandbestrijding. ,,Vanuit de recyclingbranche (die veel met schepen vervoert) krijgen we veel vragen over de gevaren van batterijen en accu’s bij recycling’’, zegt Bart Sanders van Falck. ,,Ook zien we dat de eerste elektrische binnenvaartschepen operationeel aan het raken zijn. Deze schepen hebben we weer specifieke risico’s gerelateerd aan deze techniek. Met onze dienst Nubrandblussen.nl bieden we bedrijven op ondersteuning op consultancy en industriële brandweer diensten.’’