Eerdere werkzaamheden met zinkstukken op rivier de Waal. (archieffoto Marijn van Hoorn)

Zéér welkom is de honderd miljoen euro die het Rijk extra uittrekt voor de vaarwegen. De bodem van de Waal kan daardoor eindelijk worden opgeknapt. Toch worden ook kanttekeningen geplaatst. ‘Want hoe mooi ook, het is niet voldoende’, betoogt Marleen Buitendijk, nautisch technisch beleidsadviseur bij Koninklijke BLN-Schuttevaer.

Claudia Langendoen

,,Natuurlijk zijn we vanuit BLN en het COV (het Centraal Overleg Vaarwegen waarbinnen de gezamenlijke brancheorganisaties vertegenwoordigd zijn, red.) erg blij met deze investering in de Waal’’, zo reageert Buitendijk op de extra reservering. Die komt bovenop de 265 miljoen euro die al is uitgetrokken voor de aanpak van sluizen en bruggen én bovenop de 500 miljoen euro voor het verbeteren van de infrastructuur.
De recente extra bijdrage is met name bedoeld voor de aanpak van de Waalbodem en dát is hard nodig, benadrukt Buitendijk. Door het gebrek aan sediment slijt de rivierbodem immers steeds verder uit en komt de rivier dieper in het landschap te liggen.
Verharde lagen en sluisdrempels van sluizen bij aangrenzende vaarwegen zakken daarentegen niet mee. ,,Deze gaan dus obstakels vormen voor de scheepvaart’’, schetst de nautisch technisch adviseur binnen Koninklijke BLN-Schuttevaer de steeds nijpender wordende situatie. Kabels en leidingen komen intussen steeds hoger te liggen, doordat de deklaag afneemt. Er kan op een gegeven moment niet meer worden gebaggerd. Allemaal problemen waar de branche tegenaan loopt. ,,We brengen dit al jaren onder de aandacht.’’
Doordat afdoende maatregelen uitblijven loopt de binnenvaart tegen steeds meer problemen aan op de rivier waarover jaarlijks samen met de Rijn meer dan een miljoen containers en 130 miljoen ton bulklading wordt vervoerd.

Problemen erkend
,,Diepstekende schepen ondervinden bij laag water momenteel hinder bij Nijmegen, Tiel, st. Andries en bij de ingang van het Pannerdens kanaal’’, somt Buitendijk op. ,,En dit is zomaar een greep, want eigenlijk is de volledige Waal tussen Tiel en Nijmegen droog. Het knelpunt bij Nijmegen wordt momenteel aangepakt, daar zou met een aantal weken verbetering moeten optreden.’’
Maar de problemen reiken natuurlijk verder dan Nijmegen. ,,Het is daarom goed dat de problemen nu worden erkend en dat hier geld voor wordt vrijgemaakt. Zeker omdat de Waal al lange tijd niet meer voldoet aan de CCR-afspraak dat er bij een afvoer van 1020 kubieke meter per seconde bij Lobith minimaal 2,80 meter waterdiepte beschikbaar zou moeten zijn. Het is nu in de praktijk een halve meter minder.’’

Kanttekeningen
Dus ja, over deze extra investering kan Buitendijk duidelijk zijn: BLN en het COV zijn blij. Tegelijkertijd plaatst zij kanttekeningen bij de extra reservering van honderd miljoen euro door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. ,,Hoe mooi ook, het is niet voldoende om het riviersysteem, de Waal, de Nederrijn, de Lek, de Maas en de IJssel klimaat- en toekomstbestendig te maken.’’
,,Met name de bevaarbaarheid van de IJssel vormt een probleem. Maar ook de andere genoemde rivieren vragen aandacht. We krijgen steeds vaker te maken met lange perioden van droogte en lage waterstanden. Er zal nationaal en internationaal naar het riviersysteem gekeken moeten worden om te bepalen wat nodig is om over vijftig jaar ook nog efficiënt en optimaal te kunnen varen.’’

De noodzaak daartoe spreekt voor zich. Het belang van vervoer over water zal immers alleen maar toenemen als de wegen steeds drukker worden. ,,Er is duidelijk meer nodig om écht een toekomstbestendig riviersysteem te realiseren.’’