Het water binnen windmolenparken op zee wordt steeds vaker onderzocht voor alternatieve toepassingen. Er zijn plannen voor een zeewierboerderij waarmee wordt geëxperimenteerd voor de kust van Scheveningen. Ook voor de kweek van mossels, oesters en drijvende zonnepanelen zijn de windparken steeds concreter in beeld.
Ellen Lengkeek
Omdat de wateren in een windmolenpark niet bevaarbaar zijn voor visserij, scheepvaart of recreatie, wordt er naar alternatieven gezocht voor deze gebieden. Gezien de opkomst van windparken kan dat ook lucratief zijn, menen onderzoekers. Voor de kust van Scheveningen, in een maritieme innovatiehub, worden testen gedaan met een zeewierboerderij. De eerste mechanische oogst vanaf een schip heeft deze zomer plaatsgevonden.
Met de grote Aziatische zeewierindustrie is op deze schaal nog niet te concurreren, maar lokale producten hebben wel steeds meer toekomst. Het plan is om zeewierkwekerijen uiteindelijk grootschalig op te zetten bij de vele windparken die in de Noordzee staan en nog gaan komen.
Nu wordt er nog getest in een afgebakend zeegebiedje voor de kust van Scheveningen, waar meerdere maritieme experimenten plaatsvinden zoals varen met waterstof en het omzetten van zout water naar drinkwater.
Tandpasta
Voor zeewierkwekerijen wordt een grote toekomst voorzien. Het eiwitrijke zeewier is het voedsel van de toekomst, is lekker om te eten en wordt gebruikt als grondstof voor industriële toepassingen. De initiatiefnemers, die zich Noordzeeboeren noemen, werken samen met andere pioniers en innovators zoals offshore leveranciers, bedrijven die zeewier verwerken in producten, vissers die hun schepen willen ombouwen, universiteiten en kennisinstellingen. Zeewier wordt al gebruikt als verdikkingsmiddel in tandpasta, voor bio-plastic en verwerkt in bouwmaterialen.
Oesterbanken
Oesters dichtbij onze kust winnen ook aan terrein. Tot zo’n tweehonderd jaar geleden kwamen op 20 procent van de Nederlandse Noordzee grootschalige oesterriffen voor. Nu zijn er nauwelijks meer wilde oesterbanken te vinden in de Noordzee. Mooi was dan ook het nieuws dat de platte oester sinds lange tijd weer is aangetroffen in de haven van de Maasvlakte, waar de Japanse exoot overheerst. Hier wordt nu geëxperimenteerd met ‘oestertassen’ waar deze oester zich kan ontwikkelen.
Voor het herstel van oesterriffen zijn onlangs in windpark Luchterduinen ook vier bijzondere oestertafels geplaatst. De tafels bestaan uit een structuur van beton en ander materiaal waarop levende oesters worden bevestigd. Met de plaatsing van de oestertafels werken De Rijke Noordzee, Eneco en Van Oord, aan het herstel van oesterriffen in de Noordzee. Aan het ontwerp is vier jaar gewerkt.
De Rijke Noordzee voert specifiek onderzoek uit naar natuurontwikkeling in offshore windparken. In windpark Luchterduinen, 23 kilometer uit de kust bij Noordwijk aan Zee, is de eerste pilot van De Rijke Noordzee in 2018 gestart. In het park, dat sinds 2015 in gebruik is, werden hiervoor eerder al oesterkooien en rifballen uitgezet.
Klimaatdoelen
De oestertafels zijn bijzonder voor de toekomst, weet Erwin Coolen, programmadirecteur De Rijke Noordzee: ,,Een gezonde Noordzee is de sleutel tot het behalen van de klimaatdoelen. Natuurontwikkeling moet daarom een vast onderdeel zijn bij de aanleg van ieder park. De komende decennia komen er duizenden molens bij, het is dus heel belangrijk dat we zo snel mogelijk kennis ontwikkelen over hoe we dat het beste kunnen doen.’’
De oesters die op de oestertafels zijn geplaatst kunnen volgend jaar larven loslaten die zich op een harde ondergrond kunnen vestigen, bijvoorbeeld op de steenbestorting rondom de windmolens. Door rondom de windturbines in windparken de oesters een handje te helpen ontstaat de kans dat oesterriffen zich ontwikkelen.
