Dankzij software en robotisering kunnen De Waal en Slob sneller, slimmer en foutloos produceren.

Minder manuren, behoud van vakkennis en verhoging van kwaliteit. Dat is wat de nieuwe robotstraat XYZ bij machinefabriek De Waal oplevert bij de productie van lieverjukken en enkelvoudige roeren. De robotisering krijgt zo zijn plek in de maritieme maakindustrie, werd duidelijk bij de presentatie van de resultaten van het TIMA-project in de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht.

Conny Taheij

TIMA staat voor Toegepaste Innovaties in de Maritieme Automatisering. Vier jaar werkten De Waal in Werkendam, scheepswerf Slob in Papendrecht, specialist in lasautomatisering Valk Welding uit Alblasserdam, ROC Da Vinci en het fieldlab Smart Industry van de Duurzaamheidsfabriek samen. Doel: mogelijkheden van robotisering te ontdekken bij snijden en lassen van unieke onderdelen, het behoud van vakkennis, duurzame inzetbaarheid medewerkers, verbetering van de concurrentiepositie en om de maritieme maakindustrie interessant te maken voor de nieuwe generatie digitale professionals. Tijdens het event Samen Slim zijn de resultaten in februari gepresenteerd.

Sneller
Lastig bij de inzet van robotica in de maritieme sector is dat bij jacht- en scheepsbouw vaak sprake is van maatwerk, wat veel specialistische kennis vereist. De Waal bijvoorbeeld maakt enkelstuks roeren en lieverjukken (tillers). ,,We hebben diverse prototypes bedacht en de beste opstelling vergeleken met het huidige productieproces. Voor de lieverjukken geldt nu dat een operator vijf en een halve minuut bezig is met het instellen van de robot en daarna ander werk kan gaan doen. Bij de semiautomatische manier van werken moet de medewerker de volledige productietijd aanwezig zijn, omdat hij het product handmatig moet keren’’, licht engineer Mark van Keulen toe.
De lasrobot werkt zelfstandig, aanmerkelijk sneller en de kwaliteit van de las ligt hoger dan die van lassers. De lasrobot en de operator zijn inmiddels gecertificeerd onder Lloyd’s.

Doorwerken
Het terugdringen van het aantal lasuren is belangrijk om te kunnen concurreren met lagelonenlanden. Van Keulen noemt vooral tijd een hobbel in het TIMA-project. ,,Je bent immers iets nieuws aan het ontwikkelen met de andere bedrijven en studenten. Daardoor hebben we veel kennis binnengehaald. Uiteindelijk hebben we zelf machines en software ontwikkeld waarmee ons bedrijf de toekomst in kan. Nog een voordeel is dat we de productkennis van onder andere onze lassers hebben vastgelegd en deze binnen het bedrijf houden. Het werk wordt ook minder zwaar waardoor onze medewerkers langer kunnen doorwerken.’’
De huidige robot wordt nu omgebouwd tot een XYZ-robot en er is een lasstraat gecreëerd met drie stations waar De Waal roeren kan gaan produceren.

Laspen
Bij scheepswerf Slob is tijdens het TIMA-project gekeken hoe de inzet van een lasrobot en een plasmasnijrobot het hele productieproces voor de bouw van superjachten naar een hoger niveau kan tillen. Resultaat: kortere doorlooptijden, minder kosten en een hoger kwaliteitsniveau.
Thijs Weggemans, projectmanager Innovatie: ,,De medewerkers vinden het ook leuk en uitdagend. Ze hebben het idee dat ze echt een bijdrage leveren aan de stand van de techniek in de industrie.’’
Behalve concrete resultaten bij de twee maritieme bedrijven krijgt onder meer het idee van een ‘digitale laspen’ een vervolg bij Valk Welding. Met deze lastoorts kunnen ervaren lassers exact aangeven hoe moet worden gelast. De slimme pen vertaalt de informatie naar instructie voor de lasrobot.
,,Als spin-off hebben we een hele virtuele omgeving gemaakt met als grootste winst dat een traditionele lasser op eenvoudige wijze kan leren een robot te programmeren’’, vertelt directeur Adriaan Broere.
Egbert Jan Sol van Smart Industry deelde met de aanwezigen van Samen Slim de ontwikkelingen op het gebied van Artificial Intelligence, Internet of Things, Internet of Services, data en cybersecurity. Hij benadrukte het belang om ook huidige medewerkers mee te nemen in de nieuwe ontwikkelingen. ,,Binnen tien jaar krijgen we hier allen mee te maken. De Duurzaamheidsfabriek is een learning community waarin we medewerkers van bedrijven ook op deze thema’s kunnen scholen.’’