Personeel van gestrande cruiseschepen werd massaal geholpen in de Maasstad. (foto Havenbedrijf Rotterdam/Ries van Wendel de Joode)

Minder inspecties, minder processen-verbaal en een bijzondere reddingsoperatie van duizenden bemanningsleden van gestrande cruiseschepen. Ook de haven van Rotterdam stond vorig 
jaar – en staat nog steeds – in het teken van de pandemie en extra maatregelen.

Ellen Lengkeek

Dat blijkt uit de nautische jaarcijfers van het Havenbedrijf die onlangs zijn gepresenteerd. Minder processen-verbaal had alles te maken met minder controles door de anderhalve-metermaatregel in de haven. Er werden vorig jaar 2138 inspectie uitgevoerd bij de zeevaart, 2586 bij de binnenvaart en 371 bij de recreatievaart. Bij de binnenvaart valt op dat het in bijna driehonderd gevallen ging om een onregelmatige ligplaats, waarmee afgelopen jaar problemen waren doordat schepen langer wachtten op lading.
Het aantal ongevallen in de haven steeg minimaal van 113 naar 122, waarbij het hoofdzakelijk om parkeerschades ging. Er was een ernstig ongeluk doordat een tros brak op een schip. Voor de veiligheid en orde op het water worden steeds vaker drones ingezet op het water. Zo schakelt het Havenbedrijf Rotterdam regelmatig het Droneteam Gezamenlijke Brandweer in voor inspecties bij ongevallen en morsingen. Ook de ILT van het ministerie voert inspecties uit met drones om bijvoorbeeld uitstoot te meten en illegale ontgassingen te detecteren.

Geliefd
Het aantal scheepsbezoeken van zeeschepen dat Rotterdam bezocht, daalde met vier procent; van 29.491 naar 28.170. Het werk was echter vele malen drukker vanwege het coronavirus. ,,We hebben gelijk een aantal maatregelen genomen om de haven 24/7 operationeel te houden. Alle opleidingen zijn tijdelijk stopgezet, we gingen over op een minimumbezetting op de vaartuigen en de operationele posten en we werken met zoveel mogelijk dezelfde bemanning. We komen alleen bij elkaar als het nodig is en we respecteren geldende maatregelen als de anderhalve meter afstand daar waar dat mogelijk is’’, aldus havenmeester René de Vries die het als zijn taak ziet om scheepsbemanning in nood te helpen.
En ook: ,,De haven is van vitaal belang voor Nederland. Hier arriveren ons voedsel, medicijnen en uiteenlopende grondstoffen. De Rotterdamse haven moest openblijven toen Nederland in maart ook in de ban van Covid-19 raakte.’’
Er gingen vierduizend bemanningsleden van cruiseschepen via Rotterdam naar huis en er werden nog eens zevenhonderd bemanningsleden van andere schepen opgevangen. Het maakte Rotterdam extra geliefd onder zeelieden. ‘De meest menselijke haven ter wereld’, opperde een bemanning.

Nautische cijfers Rotterdam: minder ongelukken en topdrukte door corona

25 duizend extra e-mails
Ook de Port Health Authority Rotterdam (PHAR), een samenwerkingsverband tussen Kustwacht, GGD, Veiligheidsregio, zeehavenpolitie en het havenbedrijf speelt een belangrijke rol in deze tijd. De Vries: ,,De gezondheidsverklaring die de schepen moeten invullen – was voorafgaand aan het uitbreken van Covid-19 slechts een formaliteit. Nu moeten schepen deze verplicht zorgvuldig invullen voordat ze in de haven arriveren. Dat heeft inmiddels geresulteerd in meer dan 25 duizend e-mails met afgegeven verklaringen.’’
Opvallend is ook het fosfinedrama op een binnenvaartschip, via Amsterdam geladen, waarbij een schippersechtpaar ernstig gewond raakte door gif in de lading die onderweg nog bleek te werken. Hierdoor is er sinds dit jaar speciaal aandacht voor zeeschepen met ladingen waarbij losse fosfinetabletten zijn ingezet (tegen bederf) en meer aandacht voor een veilige verlading naar binnenvaart.