Zeven jaar na de eerste gesprekken is de fusie tussen de haven van Antwerpen en Zeebrugge een feit. De havens zetten hun groeitraject verder onder één naam: Port of Antwerp-Bruges. De nieuwe haven neemt het voortouw in de transitie naar duurzame toekomst. Én het wordt de grootste exporthaven van Europa, de twaalfde grootste containerhaven in de wereld en de grootste haven voor overslag van voertuigen wereldwijd.

De nieuwe haven is goed voor 164 duizend jobs en huisvest 1400 bedrijven. Port of Antwerp-Bruges koestert de expliciete ambitie om de eerste wereldhaven te worden die economie, mens en klimaat verzoent. De haven wil niet alleen haar groeitraject duurzaam verderzetten, maar ook haar unieke positie als logistiek, maritiem en industrieel platform inzetten om het voortouw te nemen in de transitie naar een circulaire en koolstofarme economie. De eengemaakte haven zal haar pioniersproject voor de afvang, de opslag en het hergebruik van CO2 verderzetten en verder uitbouwen. Het is de ambitie om de CO2-uitstoot van de haven tegen 2030 met de helft te verminderen. Via Antwerp@C zal in 2025 de eerste 2,5 miljoen ton CO2 worden afgevangen van de havenindustrie. Die CO2 wordt opgeslagen en op termijn hergebruikt als grondstof voor verschillende toepassingen. De bedoeling is om vooral de ecologische plannen samen met de bedrijven te realiseren.

Groene waterstofmoleculen
Daarnaast vormt de combinatie van de Antwerpse positie als tweede chemische cluster wereldwijd en de Zeebrugse kustligging een unieke opportuniteit om een voortrekkersrol op te nemen in de uitrol van de waterstofeconomie. Tegen 2028 wil Port of Antwerp-Bruges de eerste groene waterstofmoleculen kunnen ontvangen. Daarvoor maakt ze werk van de uitbreiding van de terminalcapaciteit voor bestaande en nieuwe waterstofdragers op beide havensites.
Als test wordt in Zeebrugge een kleine waterstoffabriek gebouwd. ,,We hebben al een LNG-terminal, en zijn daardoor ideaal gelegen’’, zegt Dirk De Fauw van de Haven van Zeebrugge. ,,Het vergt slechts kleine technische aanpassingen aan de terminal om van vloeibaai aardgas naar waterstof te switchen. Zeebrugge kan zo de Europese toegangspoort worden voor waterstof. Het is belangrijk dat het naar Antwerpen komt, voor de petrochemische industrie. Bij pijpleidingen kan het vervoerd worden naar het Ruhrgebied.’’
Een waterstofpijpleiding tussen de twee sites en richting het Europese hinterland moet ervoor zorgen dat het hele havengebied en, bij uitbreiding, het hele land en een groot deel van Europa kunnen gebruikmaken van deze belangrijke drager voor hernieuwbare energie. De haven heeft de ambitie om ‘multifuel’ te worden. ,,We willen elke energiebron kunnen bunkeren’’, zegt CEO Jacques Vandermeiren. ,,We staan voor alles open. Dat vraagt standaardisatie tussen havens. We werken al samen met Rotterdam om LNG te bunkeren.’’ Havenschepen De Ridder benadrukte dat de nieuwe haven goede collega’s blijft met de haven van Rotterdam.

Containercapaciteit
Als toonaangevende containerhaven – met 159 miljoen ton per jaar – wil Port of Antwerp-Bruges een antwoord bieden op de nood aan containercapaciteit door de wereldwijde groei en de recente ontwikkelingen in de internationale logistieke keten. De haven van Antwerpen botst al een tijdje op haar limieten, terwijl er in Zeebrugge nog plaats is. Er vloeit trafiek weg naar onder meer Rotterdam, Le Havre en Bremen. ,,Het is zeer belangrijk om in te zetten op extra capaciteit, zeker in deze tijden’’, zegt Antwerps havenschepen Annick De Ridder. ,,We zullen tegen 2029 van 15 teu naar 22 teu op jaarbasis kunnen behandelen op het Antwerpse dok. We gaan ook een containerplan uitwerken om de periode tot dan te overbruggen. De logistieke keten wordt door elkaar geschud. Havens die ruimte hebben, profiteren daarvan. Die zijn weerbaar en kunnen ruimte vrijmaken. Momenteel liggen al honderden schepen te wachten in Shanghai. Dat komt in een schokgolf op ons af.’’
De interconnectiviteit tussen de havens zal ook verbeterd worden – zowel via spoor als estuaire schepen – zodat de containers vanuit Zeebrugge vlotter in Antwerpen geraken. In Zeebrugge komt er een nieuwe zeesluis om de toegang tot de achterhaven te verbeteren. Er zijn ook plannen om de Zeebrugse haven verder in zee uit te breiden. Vanuit het Verre Oosten krijgt de haven signalen dat er plannen zijn om auto’s te transporteren via containers, door het tekort aan autoschepen.

Strategische infrastructuur
De Port of Antwerp-Bruges blijft ook investeren in strategische infrastructuur, zoals de Europaterminal in Antwerpen, de Nieuwe Sluis en de Maritieme Logistieke Zone in Zeebrugge. De havens van Antwerpen en Zeebrugge zijn in hoge mate complementair: zo is Antwerpen sterk in de trafiek en opslag van containers, breakbulk en chemische producten, terwijl Zeebrugge een belangrijke haven is voor ro/ro-verkeer, containerbehandeling en de overslag van vloeibaar aardgas. Door nauwer samen te werken wordt de duurzame groei van zowel het individuele als het gezamenlijke marktaandeel van beide havens versterkt. ,,Vroeger waren de havens elkaars grootste concurrenten, vandaag zijn ze elkaars grootste fan’’, benadrukt De Ridder. De fusie moet ervoor zorgen dat de haven ook makkelijker aan overheidssteun kan geraken.

Klanten
,,Dit is een uniek moment in de geschiedenis van de havenindustrie in België en Europa’’, zegt Tan Chong Meng, CEO van havenbeheerder PSA International over de fusie. ,,De eenmaking van twee belangrijke havens biedt een optimale positie voor verdere groei. We kijken er naar uit om een duurzame en veerkrachtige toekomst uit te bouwen.’’
Alexander Saverys, CEO van Compagnie Maritime Belge (CMB), een van de oudste en grootste Antwerpse rederijen, is ook tevreden. ,,Sterke havens in het centrum van Europa zijn belangrijk voor de toekomst van de energietransitie en daar zullen we met ons bedrijf toe bijdragen.’’