Op maandag 21 september heeft minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat het startsein gegeven voor een unieke samenwerking op het gebied van smart shipping. In de Kooren Terminal in Rotterdam lanceerde zij in aanwezigheid van alle betrokken maritieme partijen het Nederlands Forum Smart Shipping. In dit forum gaan marktpartijen, kennisinstellingen en overheden op grote schaal samenwerken aan de implementatie van smart shipping. Tijdens de starthandeling van het forum waren er al enkele verschillende typen smart ships te zien. De minister en andere aanwezigen kregen zo alvast een voorproefje van de vergaande mogelijkheden van deze slimme en (deels) autonoom varende schepen.

Verregaand geautomatiseerd varen mogelijk maken
In aanwezigheid van alle initiatiefnemers van het forum, nam Minister Cora van Nieuwenhuizen het logo van het Nederlands Forum Smart Shipping (SMASH!) aan vanuit een autonoom varend schip. Dat droeg ze over aan Rob Verkerk, voorzitter van Nederland Maritiem Land, de organisatie waar het forum straks is gehuisvest. Daarbij sprak ze uit wat het belang smart shipping is voor Nederland: “Smart shipping is een ‘containerbegrip’. Het gaat over een nieuwe generatie zee- en binnenvaartschepen die duurzamer zijn dan de huidige, over onbemande vaartuigen voor gevaarlijk werk in havens, over geautomatiseerde goederenoverslag. Het gaat over innovaties die de stap naar efficiënter en schoner transport over water nog aantrekkelijker maken. De wereldwijde maritieme koppositie van Nederland is niet vanzelfsprekend. Die zullen we samen moeten verdedigen. SMASH! is een daarvoor een goed initiatief.”

Rob Verkerk nam het logo in ontvangst met de woorden: “Nu het initiatief SMASH!, en dus het forum, niet meer alleen van de overheid is maar van ons allen, is het een uitzonderlijke samenwerking in mijn ogen. We creëren hiermee slagkracht om innovaties op het gebied smart shipping in Nederland te versnellen en zo op dit gebied toonaangevend te worden en te blijven”.

Om duidelijk te maken hoe divers de toepassingen van smart shipping zijn waren er al vijf verschillende voorbeelden van “smart ships” te zien op het lanceringsevenement. De slimme schepen RT Borkum, CityBarge, RPA-3, VO:X Metiri en de MS AURIS waren present om de aanwezigen de mogelijkheden van deze zeer verschillende schepen en technologie te laten zien. Voor de CityBarge, een autonoom vaartuig dat in een pilotproject goederentransport in de binnenstad van Leiden gaat verzorgen was het zelfs de publieke onthulling. De RT Borkum is een sleepschip dat op afstand bestuurd kan worden. Ook experimenteert het momenteel met autonome functies. De varende drone VO:X Metiri wordt onder andere ingezet om bodemmetingen te doen op plekken waar bemande voertuigen niet kunnen komen. De RPA 3 is een patrouillevaartuig van het Havenbedrijf Rotterdam dat ook zonder kapitein kan varen en die onder andere de waterdiepte in de haven in beeld kan brengen. De MS AURIS is een vaartuig van onderzoeksinstelling Marin waarop autonome technieken in praktijk getest worden.

Gezamenlijke ambitie
In SMASH! werken marktpartijen, kennisinstellingen en overheden samen aan de ambitie om Nederland een toonaangevend land op het gebied van smart shipping te maken. Het Nederlands Forum Smart Shipping (SMASH!) bouwt verder aan de doelstellingen van SMASH! dat in 2017 geïnitieerd is door het ministerie van IenW.

Activiteiten die het forum gaat uitvoeren omvatten onder andere het verenigen van de sector, dit uit zich in een gezamenlijke roadmap, overleg en het samen uitvoeren van projecten.
SMASH! is een initiatief van Nederland Maritiem Land, TKI Maritiem, TKI Dinalog, Ministerie van IenW, NMT, KVNR, EICB, gemeente Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam, Havenbedrijf Amsterdam, Groningen SeaPorts, Maritime Delta, Innovation Quarter, TU Delft en MARIN.

Met smart shipping wordt scheepvaart veiliger, duurzamer en economisch rendabeler
Smart shipping is het verregaand geautomatiseerd varen op zee en op binnenwateren. Schepen krijgen bijvoorbeeld steeds vaker systemen die de schipper ondersteunen. Smart shipping gaat verder dan het slimme schip: ook aan de vaaromgeving zijn aanpassingen nodig om het slimme schip zijn werk te kunnen laten doen. Smart shipping is een ontwikkeling die de concurrentiepositie van de scheepvaartsector en Nederland verbetert. Nieuwe technieken geven nieuwe kansen, zowel voor de maakindustrie als voor de transportindustrie. En het maakt scheepvaarttoepassingen mogelijk op gebieden waar dat nu nog niet mogelijk is. Smart shipping draagt bij aan een duurzamere scheepvaart door efficiënter en zuiniger varen, maar ook via het overnemen van vervoerstaken van modaliteiten die minder duurzaam zijn. Ook wordt de scheepvaart veiliger door digitale systemen die het menselijk handelen ondersteunen.