Omdat het aanvankelijk niet lukte om een investeerder te interesseren in zijn uitvinding besloot Jan van der Tempel om dan zelf maar een bedrijf te beginnen. Met groot succes: Ampelmann is een wereldspeler geworden in de offshore sector.

De Nederlandse ingenieur, ondernemer en uitvinder Jan van der Tempel is genomineerd voor de European Inventor Award 2021 in de categorie Industrie. Van der Tempel ontwikkelde een stabiele loopplank voor het overzetten van mensen en goederen tussen schepen en offshore constructies waardoor de veiligheid op volle zee wordt verhoogd.

Van der Tempel commercialiseerde zijn uitvinding door het oprichten van een universitaire spin-off die is uitgegroeid tot een bedrijf dat het toegangssysteem en aanverwante diensten over de hele wereld exploiteert: Ampelmann.
,,Van der Tempel heeft niet alleen innovatieve technische oplossingen ontwikkeld voor de offshore industrie. Hij heeft de veiligheid voor de mensen die in deze sector werken verhoogd, de efficiëntie verbeterd en de kosten voor operators verlaagd’’, aldus voorzitter António Campinos van het Europees Octrooibureau, tijdens de bekendmaking van de genomineerden voor de European Inventor Award 2021. ,,Het octrooisysteem ondersteunt uitvinders als Jan van der Tempel. Door technische innovatie te combineren met effectieve rechtsbescherming is zijn bedrijf uitgegroeid tot wereldleider in de offshore transfersector.’’
De winnaars van de 2021-editie van de jaarlijkse innovatieprijs van het EOB worden op 17 juni bekendgemaakt.

Stoplichtmannetje
Vanaf een schip aan boord gaan van offshore constructies, zoals een windturbine of olieplatform, kan een uitdaging zijn vanwege de beweging van het schip ten opzichte van de offshore constructie. Golven en schepen gedragen zich chaotisch en dat maakt de offshore toegang riskant. Onstabiel weer kan de zaken nog ingewikkelder maken en leidt vaak tot het annuleren van transfers, wat tijd en geld kost. Van der Tempel, opgeleid als ingenieur in Offshore Wind bedacht het concept voor zijn stabiele loopplanksysteem – de Ampelmann – in 2002 tijdens een offshore windconferentie in Berlijn en vernoemde het naar de iconische figuur op de voetgangersoversteeklichten in deze stad (Ampelmann betekent ‘stoplichtmannetje’).
Hij richtte zich op technologie die stabiliteit zou genereren in een turbulente omgeving. Het idee is geëvolueerd tot het huidige toegangssysteem dat te vergelijken is met een slurf die een vliegtuig met de gate verbindt. Medewerkers kunnen naar het werk lopen en lading kan gemakkelijk worden vervoerd, zelfs bij zwaar weer.
De door Van der Tempel ontwikkelde techniek werkt door detectie en monitoring van de bewegingen van het (bevoorradings)schip. Op het schip is een bewegingssensor ter grootte van een schoenendoos geïnstalleerd, die is aangesloten op een krachtig computersysteem om de beweging nauwkeurig en snel te meten. Deze gegevens worden ingevoerd in een platformconstructie met zes hydraulische cilinders die onmiddellijk hun lengtes aanpassen om iedere beweging te compenseren. Op deze manier blijft de loopbrug stilstaan en biedt het een veilige verbinding met de offshore constructie zelfs wanneer het schip heen en weer wordt geslingerd door golven en wind.

Wind en golven
De loopbrug kan in ongeveer acht uur op elk schip of drijvende constructie worden geïnstalleerd en werkt bij windsnelheden tot 60 kilometer per uur en golven tot vier meter. Dit betekent minder annuleringen als gevolg van slecht weer en minder behoefte aan dure en potentieel riskante helikoptertransfers, waarvoor werknemers een gespecialiseerde veiligheidstraining moeten volgen. Bovendien voorziet het systeem in een back-up voor elk onderdeel en bij een storing blijft het systeem nog één minuut werken voordat het wordt uitgeschakeld, waardoor personeel voldoende tijd heeft om zichzelf in veiligheid te brengen. Volgens Van der Tempel lopen offshore-medewerkers net zo makkelijk naar hun werk als ze de straat oversteken.
Na het succes van het prototype dat hij aan de TU Delft ontwikkelde vroeg Van der Tempel octrooi aan om zijn uitvinding te beschermen. In 2012 verkreeg hij een eerste Europees octrooi en in 2014 een tweede. ,,Onze oplossing is de enige met cilinders die in zes richtingen werken en met slechts milliseconden vertraging een volledig stationair punt bereiken. Het octrooi zorgde voor de bescherming van dat concept, wat ons als bedrijf een enorm voordeel op de markt gaf ten opzichte van concurrenten. Het heeft ons in staat gesteld om te groeien, het vertrouwen van klanten te winnen en ons bedrijf te maken tot wat het nu is.’’

Wereldspeler
Omdat het niet lukte een partij te vinden die geïnteresseerd of in staat was om het commerciële potentieel volledig te begrijpen startte Van den Tempel via de TU Delft zijn eigen bedrijf. In 2007 werd Ampelmann Operations opgericht, dat in iets minder dan tien jaar tijd een wereldspeler op de markt van offshore toegang is geworden.
,,Ampelmann wist vrijwel direct een eigen cashflow te genereren, waardoor het bedrijf snel groeide en in de eerste zes jaar elk jaar verdubbelde.’’ Vandaag de dag exploiteert zijn bedrijf wereldwijd meer dan 65 offshore toegangssystemen. Tot op heden heeft de Ampelmann met succes meer dan zes miljoen offshore werknemers en zeventien miljoen kilo lading wereldwijd overgedragen.