Het gebied waar het om draait, zoals aangegeven op de gemeentelijke website.

Hoewel een brug over het IJ op zich laat wachten, is de ambitie daarvoor onverminderd groot. Zo stelt de gemeente Amsterdam. Dit tot ongeloof van de binnenvaartsector. ‘Een brug over het IJ is vragen om veiligheidsproblemen. Van zo’n brug blijf je honderd jaar last houden. Een tunnel is de enige optie.’

Claudia Langendoen

De gemeente Amsterdam is nog altijd van mening dat een brug over het IJ inpasbaar is, verduidelijkt een woordvoerder. Van uitstel van de besluitvorming van 2025 naar 2029 is absoluut geen sprake, geeft hij aan. Er is weliswaar vertraging in de besluitvorming opgetreden, omdat er een impasse is ontstaan tussen de gemeente en het Rijk. Maar de wens voor een brug? Die is er absoluut nog. Ook een tunnel is nog altijd in beeld, aldus de zegsman die aangeeft dat de beslissing na medio 2020 genomen kan worden.
Dan ligt er een advies van een onafhankelijke commissie die zich momenteel buigt over de vraag wat – zoals de gemeente Amsterdam het verwoord – ‘de beste opties zijn voor ‘de meest veilige, robuuste en toekomstbestendige oeververbinding’ voor de Rijkswateren in Amsterdam. Deze adviescommissie is een gezamenlijk initiatief van de gemeente en het Rijk, in reactie op de impasse die is ontstaan.

Geen vertraging
Het Rijk blokkeert de planvorming zoals die nu voorligt. De gemeente wenst een brug bij het Java-eiland. Het Rijk vreest echter voor de veiligheid op dat smalle stuk IJ dat druk wordt bevaren door beroeps- en pleziervaart. Ook het Havenbedrijf en nautische partijen keerden zich eerder tegen de plannen zoals die er nu liggen.
In de sector ontstond afgelopen weken het idee dat de beslissing over de planvorming is uitgesteld naar 2029. ,,Dit komt omdat verwarring is ontstaan over een bandbreedte 2025-2029 die is opgenomen in een voortgangsrapportage’’, meldt Amsterdam. ,,Dit is opgepikt als zijnde een vertraging, maar dat is op dit moment niet aan de orde’’, ontkent een woordvoerster.

Gecommitteerd

De onafhankelijke commissie die de kwestie uit het slop moet trekken, staat onder leiding van Alexander D’Hooghe, een Belgisch hoogleraar architectuur en urbanisatie. Zijn advies moet in juni 2020 klaar zijn. ,,Het is mogelijk dat de commissie voorstelt om de maatregelen van de ‘Sprong over het IJ’ niet of op een andere wijze uit te voeren’’, beseft de gemeentewoordvoerder. Wat de uitkomst echter ook zal zijn, feit is dat na de presentatie van het advies besluitvorming kan plaatsvinden, geeft hij aan. ,,Zowel bij de gemeente als het Rijk.’’ Het advies is voor beide niet bindend, maar zowel Rijk als gemeente heeft zich daar wel aan gecommitteerd, aldus de gemeente.
Amsterdam houdt vol aantoonbaar te hebben gemaakt dat de Javabrug voldoet aan ‘de karakteristieken van de routes naar het achterland, uitgaande van de huidige en geprognotiseerde scheepvaart’.
De sector stelt echter klip en klaar dat met een ‘Sprong over het IJ’ bij het Java-eiland de veiligheid in het geding komt. ,,Begrijp ons goed: wij zijn niet tegen een oeververbinding op het IJ, maar dat moet een tunnel worden. Dat is de enige haalbare oplossing’’, verwoordt Ronald Sipsma van De Algemeene Schippers Vereeniging (ASV).

Unaniem
,,Van zo’n brug blijf je honderd jaar last houden’’, zegt ook Andries de Weerd van BLN Schuttevaer. ,,De Javavariant is gepland op het smalste deel van het IJ. Dat is een onaanvaardbare plek.’’ ,,Een brug op zo’n smal stuk zou zeker tien meter hoog moeten worden’’, vult Sipsma aan. ,,Het lijkt me niet bepaald prettig om daar overheen te moeten fietsen. En dan nog zou de brug constant open moeten om schepen door te laten. De binnenvaart vaart er aan een stuk door. Er is heel veel pleziervaart. Er varen pontjes en rondvaartboten. En daar zou dan een brug moeten komen? Een brug die oponthoud geeft, waarbij bijvoorbeeld twee schepen liggen te wachten, terwijl een derde er nog wel onderdoor kan. Het wordt chaos. Wat mij merken, is dat de unanieme stemming onder schippers is dat die brug er echt niet moet komen. Het is superonhandig.’’
Bijkomend effect is dat je bij een brug valse echo’s krijgt op je radarscherm, geven beide mannen aan. Sipkes: ,,Overdag zou je daar op zicht nog op kunnen anticiperen, maar bij donker en mist wordt dat echt levensgevaarlijk.’’ De Weerd: ,,Juist op zo’n drukke route als het IJ wil je dat niet. Er kan veel scheepvaart achter de brug zijn.’’
,,Legt alsjeblieft een tunnel aan, dat is de enige optie’’, bepleit Sipkes. De Weerd: ,,Een brug op een andere plek kan eventueel wel, maar dan meer naar het oosten. Dat voldoet echter niet aan de wensen van de gemeente Amsterdam. Die wil een verbinding van het centrum naar noord.’’